-------------------------
|
BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG
*
|
ĐẢNG CỘNG SẢN
VIỆT NAM
Hà Nội, ngày 29
tháng 6 năm 2018
|
ĐỀ
CƯƠNG QUÁN TRIỆT
Nghị quyết Trung ương 7 Khóa XII về “Tập trung
xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược,
đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”
Hội nghị lần thứ
7, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW,
ngày 19/5/2018 về
“Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm
chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”. Đây là Nghị quyết chuyên đề của Trung ương
về công tác cán bộ, nhằm cụ thể hóa nhiệm vụ trọng tâm thứ nhất trong nhiệm kỳ
mà Đại hội XII của Đảng đề ra.
I. Vì sao
Ban Chấp hành Trung ương phải ban hành Nghị quyết mới về công tác cán bộ?
Có 06 lý do chủ yếu sau:
Thứ nhất, cán bộ và công tác cán bộ có vai trò
đặc biệt quan trọng, quyết định sự thành bại của cách mạng và sự phát triển của
đất nước.
-
Như chúng ta biết, xây dựng đường lối chính trị, hệ thống tổ chức và đội
ngũ cán bộ là ba vấn đề cốt yếu, quyết định sự thành bại của một
đảng cầm quyền. Song, suy đến cùng thì cán bộ có vai trò quyết định, bởi vì:
đường lối chính trị của Đảng cũng do cán bộ xây dựng nên; tổ chức bộ máy và
cơ chế vận hành của hệ thống chính trị cũng do cán bộ thiết lập ra và khi đã có
đường lối chính trị, tổ chức bộ máy thì cán bộ cũng là người lãnh đạo, chỉ
đạo và tổ chức thực hiện, đưa chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng
vào thực tiễn cuộc sống.
- Từ kinh nghiệm và thực tiễn hoạt động cách mạng
phong phú của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rút ra kết luận: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hoặc thất bại đều do
cán bộ tốt hoặc kém”. Người còn nói:“Bất cứ chính sách, công tác
gì nếu có cán bộ tốt thì thành công, tức là có lãi. Không có cán
bộ tốt thì hỏng việc, tức là lỗ vốn”.
- Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần
khẳng định: Xây dựng Đảng là nhiệm vụ “then
chốt” thì công tác cán bộ là “then
chốt” của nhiệm vụ “then chốt”.
(Thực tế cho thấy: Trong
cùng một điều kiện, hoàn cảnh như nhau, nhưng kết quả thực hiện nhiệm vụ chính
trị của các địa phương, cơ quan, đơn vị lại khác nhau là do chất lượng đội ngũ
cán bộ khác nhau, trước hết là người đứng đầu).
Thứ hai, Sự
nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân ta đang chuyển sang một giai đoạn phát
triển mới với trình độ cao hơn, nhiệm vụ khó khăn hơn và tính chất ngày càng
phức tạp hơn. Bên cạnh đó, bốn nguy cơ Đảng ta đã chỉ ra vẫn còn hiện hữu, có
mặt gay gắt hơn. Đó là:
(1) Yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công
cuộc đổi mới đất nước: Xây dựng nền dân chủ XHCN và Nhà nước pháp quyền XHCN; giải quyết hài hòa mối quan hệ Nhà nước - Thị
trường - Xã hội; đẩy mạnh phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN và chủ
động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng; thích ứng với cuộc cách mạng công
nghiệp 4.0, với nền kinh tế số, kinh tế tri thức và sự biến đổi khí hậu; công
cuộc đổi mới đất nước ngày càng đi vào chiều sâu, thực tiễn luôn đặt ra những
vấn đề mới, khó và phức tạp, đòi hỏi Đảng ta phải xử lý, giải quyết một cách khoa
học, hiệu quả cả về lý luận và thực tiễn.
Hơn nữa, chúng ta phải giữ vững an ninh chính trị,
trật tự, an toàn xã hội; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ;
giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển trong bối cảnh khu vực và
thế giới luôn có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường.
(2) Sự tác động thường xuyên,
mạnh mẽ, nhiều chiều từ mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế sâu
rộng và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, Internet, mạng xã hội...
(Tình hình
đó, đòi hỏi Đảng ta phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp
chiến lược đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ trong tình hình
mới. Mặt khác phải biết thích ứng nhanh và xử lý có hiệu quả những tác động
tiêu cực phát sinh).
Thứ ba, qua
20 năm thực hiện Chiến lược cán bộ, đội ngũ cán bộ các cấp đã trưởng thành,
phát triển về nhiều mặt, từng bước đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ đẩy
mạnh CNH, HĐH đất nước. Tuy nhiên, cho đến nay Chiến lược
cán bộ có một số nội dung không còn phù hợp, cần được điều chỉnh, bổ sung và
phát triển để đáp ứng với yêu cầu của thời kỳ mới. Đội ngũ cán bộ và công tác
cán bộ còn nhiều hạn chế, khuyết điểm và bất cập, trong đó có những khuyết
điểm, yếu kém kéo dài, nhưng chậm được khắc phục, đổi mới như:
(1) Công
tác cán bộ đổi mới còn chậm so với đổi mới kinh tế.
(2) Đội ngũ cán bộ đông
nhưng chưa mạnh.
(3) Một bộ phận không
nhỏ cán bộ suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự
diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
(4) Tình trạng chạy
chức, chạy quyền,... còn diễn ra nhưng chậm
được khắc phục.
(Những khuyết điểm, yếu kém và bất cập của công tác cán
bộ và đội ngũ cán bộ nêu trên đã và đang làm giảm niềm tin của cán bộ, đảng
viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, đe dọa đến
uy tín, vai trò lãnh đạo của Đảng).
Thứ tư, sau hơn 40 năm giải
phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, đất nước ta đang đứng trước sự chuyển
giao thế hệ lãnh đạo, từ lớp cán bộ được rèn luyện, thử thách trong chiến
tranh, chủ yếu được đào tạo ở trong nước và các nước xã hội chủ nghĩa; sang lớp
cán bộ sinh ra, lớn lên trong hòa bình và được đào tạo từ nhiều nguồn, ở nhiều
nước có các thể chế chính trị khác nhau.
(Thực tế này đặt ra yêu cầu cấp
bách trong xây dựng đội ngũ cán bộ, bảo đảm sự trao truyền lý
tưởng, niềm tin, khát vọng của lớp thế hệ cha anh đối với lớp con, em
kế tục, cũng như khả năng đón nhận, kế thừa và phát triển của thế
hệ trẻ, bảo đảm tính tiếp nối liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ
và sự phát triển không ngừng của sự nghiệp cách mạng).
Thứ năm, chúng ta luôn luôn phải động
viên, khích lệ, lan tỏa những thành tựu đã đạt được sau 30 năm đổi mới nhưng
không chủ quan, thỏa mãn, lơ là, mất cảnh giác, nhất là trước sự chống phá của
các thế lực thù địch, phản động đối với Đảng, Nhà nước ta bằng Chiến lược “diễn
biến hòa bình” với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, nguy hiểm hơn; chúng lợi
dụng triệt để những hạn chế, khuyết điểm của Đảng, Nhà nước ta nói chung và về
công tác cán bộ nói riêng để xuyên tạc, hạ thấp uy tín của Đảng, Nhà nước ta
gây hoang mang, hoài nghi, phân tâm nhằm chia rẽ nội bộ, tác động xấu đến
nhận thức, tư tưởng, tình cảm của nhân dân đối với đội ngũ cán bộ các cấp.
(Vì vậy, phải xây dựng được đội
ngũ cán bộ thắng không kiêu, bại không nản; phải biết chủ động tấn công, tích
cực phòng ngừa, không được say xưa với thành tựu mà lơ là, mất cảnh giác, nhất
là trong giai đoạn cách mạng hiện nay. Cần phải tỉnh táo, có bản lĩnh chính trị
vững vàng, lập trường tư tưởng kiên định và hành động quyết liệt, nhưng phải
thật sự khôn khéo).
Thứ sáu, phải góp phần cụ thể hóa Nghị
quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đối với những điểm mới về công tác cán
bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ và là nhiệm vụ đã được xác định trong Chương trình làm
việc toàn khóa của Ban Chấp hành Trung ương.
Như vậy, trong tình
hình, bối cảnh nêu trên và để cụ thể hóa thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của
Đảng, tạo sự thống nhất, đồng bộ với thực hiện các nghị quyết 4, 5, 6 của Ban
Chấp hành Trung ương khóa XII, việc ban hành Nghị quyết
“Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm
chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ” là rất cần thiết, vừa đáp ứng yêu
cầu trước mắt, vừa đáp ứng nhiệm vụ chiến lược, cơ bản, lâu dài của công tác
xây dựng Đảng trong những năm tới.
II. Về thực
trạng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ
Trên cơ sở Tổng kết 20 năm
thực hiện Chiến lược cán bộ, Ban Chấp hành Trung ương đã đánh giá đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ như sau:
1. Về đội
ngũ cán bộ
- Đội ngũ cán bộ các cấp đã có
bước trưởng thành, phát triển về nhiều mặt, chất lượng ngày càng được nâng lên;
cơ cấu độ tuổi, giới tính, dân tộc, ngành nghề, lĩnh vực công tác có sự cân
đối, hợp lý hơn. Số cán bộ có trình độ đại học, sau đại học tăng nhanh.
(Ví dụ, theo
thống kê, chỉ riêng từ 2009 đến 2014, số người có trình độ đại học và trên đại
học đã tăng gần 2 lần từ 4,4% lên 7,3%).
- Trình độ, năng lực và kinh nghiệm thực tiễn của
đội ngũ cán bộ có nhiều tiến bộ. Số lượng cán bộ được quy hoạch khá dồi dào, cơ
bản, bảo đảm sự chuyển tiếp vững vàng giữa các thế hệ.
(Qua mỗi kỳ
đại hội Đảng, cấp ủy các cấp được đổi mới khoảng trên 40%. Ban Chấp hành Trung
ương đổi mới cao hơn: khóa IX đổi mới 42%, khóa X - 54,7%, khóa XI - 47% và
khóa XII - 48%).
Nhìn chung, đội ngũ cán bộ có lập trường tư
tưởng vững vàng, có bản lĩnh chính trị, có đạo đức, lối sống giản dị, gương
mẫu, có ý thức tổ chức kỷ luật, luôn tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu, hoàn thành
nhiệm vụ được giao. Nhiều cán bộ năng động, sáng tạo, thích ứng với xu thế hội
nhập, có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế.
- Đa số cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đoàn thể ở
các cấp có phẩm chất, năng lực và uy tín. Cán bộ cấp chiến lược luôn kiên định
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, độc lập, dân tộc và CNXH; có tư
duy đổi mới và tầm nhìn chiến lược, có khả năng hoạch định đường lối, đồng thời
lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện.
(Cán bộ cấp
chiến lược là những cán bộ thuộc diện Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản
lý, hiện nay dao động khoảng trên 600 đồng chí).
- Hầu hết cán bộ lãnh đạo, chỉ huy trong lực lượng
vũ trang được rèn luyện, thử thách qua thực tiễn, trung thành với mục tiêu, lý
tưởng của Đảng, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân
dân.
- Nhiều cán bộ khoa học tâm
huyết, say mê nghiên cứu, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước
trong điều kiện còn nhiều khó khăn.
(Số lượng công
trình khoa học được công bố quốc tế của Việt Nam 15 năm qua tăng bình quân
17%/năm; đứng thứ 4 khu vực, sau Singapore, Malaysia và Thái Lan. Một số lĩnh
vực nghiên cứu cơ bản: Toán học đứng thứ hai ASEAN; vật lý lý thuyết đứng thứ
ba ASEAN; toán tối ưu đứng đầu ASEAN và xếp thứ 19 thế giới).
- Một số cán bộ lãnh đạo,
quản lý doanh nghiệp nhà nước thích ứng nhanh với cơ chế thị trường, tổ chức
sản xuất, kinh doanh có hiệu quả.
(Giai đoạn
2010 - 2017, vốn nhà nước tại các doanh nghiệp trong khối Doanh nghiệp TW đạt
trên 1.264.175 tỷ đồng, tăng 87%; lợi nhuận trước thuế đạt 801.419 tỷ đồng,
tăng 12,5%/năm; nộp ngân sách chiếm 26,85% tổng thu ngân sách).
Tuy nhiên, nhìn tổng thể, đội ngũ cán bộ đông nhưng chưa mạnh,
tình trạng vừa thừa, vừa thiếu xảy ra ở nhiều nơi.
(Số cán bộ,
công chức và viên chức tăng gấp đôi trong 10 năm vừa qua (chủ yếu viên chức),
làm chi tiêu thường xuyên cũng tăng nhanh tương tự).
- Cơ cấu cán bộ giữa các ngành nghề, lĩnh vực chưa
thật hợp lý. Còn thiếu sự liên thông
giữa các cấp, các ngành.
(Chưa có sự
liên thông giữa cán bộ cấp xã với cán bộ các
cấp; giữa khối Đảng, đoàn thể với khối Nhà nước; giữa khu vực doanh nghiệp nhà
nước với khu vực hành chính nhà nước; giữa khu vực công và khu vực tư ở mức độ
hợp lý với thực tiễn phát triển của đất nước ta...).
- Tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân
tộc thiểu số chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra.
(Tỷ lệ cán
bộ cấp chiến lược dưới 45 tuổi chiếm 7,18%; tỷ lệ cán bộ lãnh đạo, quản lý dưới
40 tuổi công tác ở ban, ngành Trung ương là 6,22%; ở cấp tỉnh là 6,41%; ở cấp
huyện dưới 35 tuổi là 6,5%.
Về cán bộ
lãnh đạo, quản lý nữ: Nghị quyết 11-NQ/TW của Bộ Chính trị đề ra là 25%, trong
khi đó ở Trung ương từ cấp vụ trở lên mới có 17,54%; ở cấp tỉnh có 12,28%; ở
cấp huyện có 9,98%.
Về cán bộ,
công chức, viên chức người dân tộc thiểu số: ở Trung ương là 5% và cấp tỉnh là
14,7%. Cán bộ người dân tộc thiểu số diện Trung ương quản lý công tác ở địa
phương có xu hướng giảm: nhiệm kỳ 2010-2015 là 33%; nhiệm kỳ 2015-2020 còn
27%).
- Độ tuổi bình quân của cán bộ lãnh đạo chủ chốt ở
một số ban, bộ, ngành Trung ương và các địa phương còn cao.
(Cán bộ
diện Trung ương quản lý các ban, bộ, ngành ở Trung ương từ 56 tuổi trở lên
chiếm 56,86%; diện ban thường vụ cấp ủy tỉnh quản lý từ 51-55 tuổi chiếm
44,54%, từ 56 tuổi trở lên chiếm 23,22%).
- Còn thiếu những cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi,
nhà khoa học và chuyên gia đầu ngành trên nhiều lĩnh vực; tỷ lệ cán bộ nghiên
cứu khoa học trên tổng dân số còn thấp.
(Theo cách
tính của thế giới, ở nước ta có 6,86 cán bộ nghiên cứu khoa học trên một vạn
dân, trong khi đó: ở Hàn Quốc là 69, Singapore 66,6, Nhật Bản 53,9, Hoa Kỳ
42,4, Liên bang Nga 31, Malaysia 20,5, Trung Quốc 11,1 và Thái Lan là 9,7).
- Năng lực của đội ngũ cán bộ chưa đồng đều, có
mặt còn hạn chế, năng suất lao động, hiệu quả làm việc thấp.
(Theo thống
kê, năm 2016, năng suất lao động của Việt Nam tính theo thu nhập đầu người bằng
7% của Singapore, 17,6% Malaysia, 36,5% Thái Lan, 42,3% Indonesia, 56,7%
Phillipin).
- Nhiều cán bộ thiếu tính
chuyên nghiệp, làm việc không đúng chuyên môn, sở trường; trình độ ngoại ngữ,
khả năng làm việc trong môi trường quốc tế còn hạn chế. Không ít cán bộ trẻ
thiếu bản lĩnh, ngại khó, ngại khổ.
- Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có cả
cán bộ cấp chiến lược thiếu gương mẫu, uy tín thấp; còn quan liêu, xa dân, tham
nhũng, lãng phí, tiêu cực; có không ít cán bộ, đảng viên bị xử lý kỷ luật Đảng
và xử lý theo pháp luật.
- Không ít cán bộ quản lý
doanh nghiệp nhà nước thiếu tính Đảng, lợi dụng sơ hở, cố ý làm trái để trục
lợi, làm thất thoát vốn, tài sản của Nhà nước, gây hậu quả nghiêm trọng.
(10 năm qua
có hàng ngàn cán bộ, đảng viên là doanh nghiệp bị xử lý kỷ luật với các hình
thức khác nhau, nhiều trường hợp phải xử lý bằng pháp luật).
2. Về công
tác cán bộ
- Công tác cán bộ đã bám sát các quan điểm, nguyên
tắc của Đảng, ngày càng đi vào nền nếp. Đã ban hành nhiều nghị quyết, kết luận,
luật, nghị định và sửa đổi, bổ sung nhiều quy định, quy chế để thực hiện. Các
quy trình trong công tác cán bộ đã có nhiều đổi mới, ngày càng chặt chẽ, đồng
bộ, công khai, minh bạch và dân chủ hơn.
- Chủ trương luân chuyển kết hợp với bố trí một số
chức danh lãnh đạo không là người địa phương có từ khóa IX đạt được kết quả
bước đầu.
(Đối với
chức danh bí thư cấp tỉnh: Nhiệm kỳ 2001-2006 đạt 25%; nhiệm kỳ 2006-2011 đạt
27%; nhiệm kỳ 2011-2016 đạt 25,4%. Từ đầu nhiệm kỳ khóa XII đến nay, có 15 đồng
chí, đạt 23,8%. Đối với bí thư cấp huyện: nhiệm kỳ 2010-2015, có 38,19%; nhiệm
kỳ 2015-2020, có 44,92%. Đối với chủ tịch UBND, nhiệm kỳ 2016-2021: cấp tỉnh có
28,6% và cấp huyện có 28%).
- Công tác kiểm tra, giám sát, bảo vệ chính trị
nội bộ đã được coi trọng hơn; kỷ cương, kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà
nước được tăng cường. Việc xử lý kịp thời, nghiêm minh những tổ chức, cá nhân
vi phạm, cả cán bộ đương chức hoặc đã nghỉ hưu và không có “vùng cấm”, không có “ngoại
lệ” đã góp phần đấu tranh ngăn chặn tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, làm
trong sạch một bước đội ngũ cán bộ, đảng viên, củng cố niềm tin của nhân dân
đối với Đảng, Nhà nước.
Tuy nhiên, một số nội dung trong
nghị quyết, kết luận của Trung ương chậm được cụ thể hóa, có nội dung chưa sát
thực tế, thiếu tính đồng bộ, liên thông.
(Còn một số
nội dung nêu trong Nghị quyết Trung ương 3 khóa VIII và Kết luận 37-KL/TW của BCH
Trung ương khóa X chưa được cụ thể hóa để thực hiện. Quy định về phân cấp, đánh
giá và kỷ luật cán bộ, đảng viên chưa thống nhất giữa quy định của Đảng và của Nhà
nước).
- Công tác cán bộ còn nhiều hạn chế, việc thực
hiện một số nội dung còn hình thức. Đánh giá cán bộ vẫn là khâu yếu, nhìn chung
chưa phản ánh đúng thực chất.
- Quy hoạch cán bộ thiếu tính tổng thể, liên thông
giữa các cấp, các ngành, các địa phương; chưa bảo đảm phương châm “động” và
“mở”, còn dàn trải, khép kín, dựa nhiều vào tuổi.
- Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chậm đổi mới
về nội dung và phương pháp; chưa kết hợp chặt chẽ giữa lý luận với thực tiễn,
chưa gắn với quy hoạch và theo chức danh. Chủ trương bố trí một số chức danh (9
chức danh) lãnh đạo cấp tỉnh, cấp huyện không là người địa phương thực hiện
chưa đạt yêu cầu.
- Tình trạng bổ nhiệm cán bộ không đủ tiêu chuẩn,
điều kiện, quy trình còn xảy ra ở một số nơi, trong đó có cả người nhà, người
thân của một số cán bộ lãnh đạo gây bức xúc trong dư luận xã hội.
(Một số cán
bộ không còn đủ thời gian công tác theo quy định hoặc năng lực hạn chế vẫn được
bố trí vào chức vụ cao hơn, nhưng sau đó có một số đồng chí bị kỷ luật).
- Công tác tuyển dụng còn nhiều hạn chế, chất
lượng chưa đồng đều, có nơi còn xảy ra sai phạm, tiêu cực. Chủ trương thu hút
nhân tài chậm được cụ thể hóa, thiếu trọng tâm, trọng điểm hiệu quả thấp; kết
quả thu hút trí thức trẻ và người có trình độ cao chưa đạt yêu cầu. Chính sách
tiền lương, nhà ở, thi đua, khen thưởng chưa thực sự tạo động lực để cán bộ
toàn tâm, toàn ý với công việc.
(Theo báo
cáo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội: tiền lương của người lao động còn nhiều
hạn chế, bất cập. Chưa có chính sách nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức mà
mới chỉ có chính sách nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp).
- Phân cấp quản lý cán bộ chưa theo kịp tình hình (Quy định 67-QĐ/TW
về phân cấp quản lý cán bộ của Bộ Chính trị ban hành
năm 2007, đến 2017 mới được bổ sung, sửa đổi thành Quy định 105-QĐ/TW).
- Việc chỉ đạo, triển khai một số chủ trương thí
điểm chưa thực sự quyết liệt, chậm sơ kết, tổng kết như việc đại hội đảng bộ cơ sở bầu ban
thường vụ, bí thư, phó bí thư; việc sắp xếp tổ chức, kiêm nhiệm để tinh giản biên chế...
- Việc kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, thiếu
chủ động, mới chỉ tập trung được kiểm tra, xử lý vi phạm, thiếu giải pháp hiệu
quả để phòng ngừa, ngăn chặn sai phạm; việc kiểm tra theo chuyên đề, chuyên
ngành còn hạn chế. Công tác bảo vệ chính trị nội bộ còn bị động, chưa theo kịp
tình hình, tổ chức bộ máy thiếu ổn định.
(Chưa thực sự đi sâu nắm, giải quyết vấn đề
chính trị hiện nay; còn lúng túng về mô hình tổ chức ở Trung ương: lúc là Ban, lúc Tiểu ban; lúc là Vụ, lúc là Cục và các địa phương cũng bị tác
động bởi mô hình tổ chức thiếu ổn định).
- Tổ chức bộ máy cơ quan tham mưu còn nhiều đầu
mối (Hiện nay, Ban Tổ chức của cấp ủy,
cơ quan nội vụ của chính quyền các cấp, Ban Công tác đại biểu của Quốc hội có
chức năng tham mưu về công tác tổ chức, cán bộ. Nếu không
phối hợp chặt chẽ, hiệu quả rất dễ xảy ra thiếu thống nhất, phát sinh nhiều thủ
tục hành chính không cần thiết).
- Phẩm chất, năng lực và uy tín của một số cán bộ
làm công tác cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu. Chậm sơ kết, tổng kết thực tiễn;
thiếu nghiên cứu cơ bản và phát triển lý luận về công tác cán bộ, xây dựng và
quản lý đội ngũ cán bộ.
(Tóm lại,
sau 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới, đất nước ta đã đạt được những thành tựu
to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đội ngũ cán bộ đã có sự trưởng thành, lớn mạnh, có
đóng góp to lớn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Song, những khuyết
điểm, yếu kém của một bộ phận không nhỏ cán bộ và những hạn chế, bất cập trong
công tác cán bộ cũng là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm cho đất nước
phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và mong muốn của chúng ta,
làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước).
Những hạn chế, khuyết điểm nêu trên có cả nguyên nhân chủ quan, khách quan,
nhưng có 6 nguyên nhân chủ quan là:
Thứ nhất: Nhận thức và ý thức trách nhiệm
của một số cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo cơ quan, đơn vị, nhất là người đứng
đầu về công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ chưa thật sự đầy đủ, toàn
diện. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng chưa được coi trọng đúng mức, nhất
là trong tình hình hiện nay.
Thứ hai: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ
chức thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương thiếu quyết liệt, chưa
thường xuyên; một số nội dung chậm thể chế hóa, cụ thể hóa; ít kiểm tra, đôn
đốc, chế tài xử lý nghiêm sai phạm còn bất cập.
Thứ ba: Một số nội dung trong công tác
cán bộ chậm được đổi mới. Chưa có cơ chế hiệu quả để đánh giá đúng cán bộ, tạo
động lực và nhất là để bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung; chính
sách cán bộ còn một số bất cập, chưa phát huy tốt tiềm năng của cán bộ. Công
tác quản lý cán bộ có nơi, có lúc bị buông lỏng; chưa có cơ chế sàng lọc, thay thế kịp thời những người năng
lực hạn chế, uy tín thấp.
Thứ tư: Phân công, phân cấp, phân quyền
chưa gắn với ràng buộc trách nhiệm, với tăng cường kiểm tra, giám sát và chưa
có cơ chế đủ mạnh để kiểm soát chặt chẽ quyền lực. Chưa có biện pháp hiệu quả
để kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng chạy chức, chạy quyền và những tiêu
cực trong công tác cán bộ. Công tác bảo vệ chính trị nội bộ chưa được đầu tư,
quan tâm đúng mức.
Thứ năm: Chưa phát huy đầy đủ vai trò
giám sát của cơ quan dân cử; giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc,
các tổ chức chính trị - xã hội; thiếu cơ chế phù hợp để cán bộ, đảng viên gắn
bó mật thiết với nhân dân; chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của các cơ quan truyền thông, báo chí.
Thứ sáu: Chức năng, nhiệm vụ của các cơ
quan tham mưu về tổ chức, cán bộ còn chồng chéo, chậm được đổi mới. Chưa quan
tâm đúng mức đến việc xây dựng đội ngũ làm công tác cán bộ. Còn coi nhẹ sơ kết,
tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học, xây dựng và phát triển lý luận về cán
bộ, công tác cán bộ.
III. Về
quan điểm chỉ đạo và mục tiêu của Nghị quyết
1.
Dự báo tình hình
Trong những năm tới, tình hình
thế giới và khu vực vẫn tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường. Hòa
bình, hợp tác, hội nhập và phát triển vẫn là xu thế chủ đạo, nhưng các mối đe
dọa truyền thống, phi truyền thống và biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt. Sự
bùng nổ của khoa học - công nghệ, sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế số, kinh tế
tri thức và xu hướng quốc tế hóa nguồn nhân lực vừa là thời cơ, vừa là thách
thức đối với nước ta. Công cuộc đổi mới đất nước, hội
nhập quốc tế ngày càng đi vào chiều sâu; sức mạnh tổng hợp và uy tín
quốc tế của
đất nước
ngày càng nâng cao, Việt Nam ngày càng có vị thế và là thành viên có trách nhiệm
trong cộng đồng quốc tế... Tuy nhiên: Sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta
vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức; tình hình an ninh, chính trị, trật
tự an toàn xã hội vẫn tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định.
Tình hình đó tác động mạnh mẽ, toàn
diện, sâu sắc đến xây dựng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ; đồng thời, đòi
hỏi Đảng ta phải xây dựng được đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược,
đủ phẩm chất, năng lực và uy tín mới đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của tình hình
mới.
2. Về quan điểm chỉ đạo
Nghị quyết Trung ương
lần này xác định 05 quan
điểm sau:
Một là, cán
bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng; công tác cán bộ là khâu “then
chốt” của công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Xây dựng đội ngũ
cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, là công
việc hệ trọng của Đảng, phải được tiến hành một cách khoa học, thận trọng,
thường xuyên, chặt chẽ và hiệu quả. Đầu tư xây dựng đội ngũ cán bộ là đầu tư cho phát
triển lâu dài, bền vững.
(Quan điểm này không chỉ xác
định vị trí “then chốt” của cán bộ và công tác cán bộ, mà còn nhấn mạnh
tầm quan trọng đặc biệt của đội ngũ cán bộ cấp chiến lược đối với
sự nghiệp cách mạng.
Phải nhận thức rõ, xây dựng đội
ngũ cán bộ và công tác cán bộ là công việc khó, hệ trọng, phức tạp, nhạy
cảm, không thể làm một lần là xong; không chỉ là “công tác nhân
sự” trước mỗi kỳ đại hội Đảng hay mỗi kỳ bầu cử Quốc hội, hội đồng nhân
dân các cấp, mà phải tiến hành thường xuyên, liên tục, thận trọng, bài
bản, nghĩa là không cầu toàn và không nóng vội, làm có bài bản, làm đâu chắc
đấy. Phải có thái độ công tâm, khách quan và cách làm khoa học, phù hợp để
xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Khẳng định đầu tư cho
việc xây dựng đội ngũ cán bộ phải thỏa đáng phù hợp, hiệu quả vì đó là đầu tư cho
phát triển lâu dài, bền vững).
Hai là, thực
hiện nghiêm, nhất quán Đảng thống nhất lãnh đạo trực tiếp, toàn diện công tác cán bộ và quản
lý đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị. Chuẩn
hóa, siết chặt kỷ luật, kỷ cương đi đôi với xây dựng thể chế, tạo môi trường,
điều kiện để thúc đẩy đổi mới, phát huy sáng tạo và bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám
làm, dám đột phá vì lợi ích chung. Phân công, phân cấp gắn với giao quyền, ràng
buộc trách nhiệm, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực và xử lý nghiêm minh sai
phạm.
(Quan điểm này yêu cầu phải
khắc phục tình trạng xem nhẹ sự lãnh đạo của Đảng và buông lỏng vai trò
quản lý của Nhà nước trong xây dựng, quản lý đội ngũ cán bộ. Phải chuẩn
hóa, siết chặt kỷ luật, kỷ cương để khắc phục những hạn chế, yếu kém, đồng
thời tạo môi trường, điều kiện cho đổi mới, sáng tạo và bảo vệ cán
bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung; ”xây” vẫn là
chiến lược cơ bản, lâu dài, ”chống” là thường xuyên, quan trọng. Việc phân cấp,
phân quyền là cần thiết để phát huy tính năng động, sáng tạo của cấp dưới,
nhưng phải đi đôi với kiểm soát chặt chẽ quyền lực bằng cơ chế và ràng
buộc trách nhiệm, quyền hạn đến đâu trách nhiệm đến đó).
Ba là, tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan, thường
xuyên đổi mới công tác cán bộ phù hợp với tình hình thực tiễn. Xây dựng đội ngũ
cán bộ phải xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ
mới; thông qua hoạt động thực tiễn và phong trào cách mạng của nhân dân; đặt
trong tổng thể của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; gắn với đổi mới phương
thức lãnh đạo của Đảng, kiện toàn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh
gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, nhất là nhân
lực chất lượng cao và thu hút, trọng dụng nhân tài.
(Quan điểm này yêu cầu: Xây dựng đội ngũ
cán bộ và công tác cán bộ phải tôn trọng quy luật khách quan, xuất phát từ
thực tiễn, khắc phục tính chủ quan, duy ý chí; phải lấy thực tiễn làm
thước đo và là môi trường để rèn luyện, thử thách cán bộ. Việc xây dựng
đội ngũ cán bộ phải gắn với các mặt khác của công tác xây dựng Đảng
và hệ thống chính trị, phải nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực
và thu hút, trọng dụng nhân tài có trọng tâm, trọng điểm).
Thứ tư, quán triệt nguyên tắc về
quan hệ giữa đường lối chính trị và đường lối cán bộ; quan điểm giai cấp và
chính sách đại đoàn kết rộng rãi trong công tác cán bộ. Xử lý hài hòa, hợp lý
mối quan hệ giữa tiêu chuẩn và cơ cấu; giữa xây và chống; giữa đức và tài; giữa
tính phổ biến và đặc thù; giữa kế thừa, đổi mới và ổn định, phát triển; giữa
thẩm quyền, trách nhiệm cá nhân và tập thể.
(Căn cứ vào đường lối chính
trị để quyết định đường lối cán bộ; đường lối cán bộ phải xuất phát từ đường
lối chính trị và phục vụ nhiệm vụ chính trị, nhưng đường lối chính trị cũng do
đội ngũ cán bộ xây dựng nên; do vậy, đường lối chính trị và đường lối cán bộ có
mối liên hệ khăng khít, mật thiết, hữu cơ với nhau.
Quan điểm giai cấp và chính
sách đại đoàn kết dân tộc là để thu hút người có tâm, có đức, có tài phục vụ
đất nước mà không phân biệt họ là đảng viên hay không là đảng viên. Trong bố
trí cán bộ, phải lấy tiêu chuẩn là chính, không được vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu
chuẩn; ngược lại, khi xem xét nhân sự cụ thể phải hết sức thận trọng, thấu đáo,
hợp tình, hợp lý về mặt cơ cấu cho phù hợp với tình hình thực tế và hoàn cảnh
cụ thể. Phải coi trọng cả đức và tài, trong đó đức là gốc. Giữa ”xây” và
”chống” thì ”xây” là chiến lược, cơ bản, lâu dài; ”chống” là thường xuyên, quan
trọng. Công tác cán bộ phải hài hòa, hợp lý giữa phổ biến và đặc thù, trong đó
tính phổ biến là cho cái chung, cái đa số, đặc thù là cho thiểu số, cá biệt. Kế
thừa, ổn định, nhưng phải đổi mới để phát triển).
Thứ năm, xây dựng đội ngũ cán bộ là trách nhiệm của cả hệ
thống chính trị, trực tiếp là của các cấp ủy, tổ chức đảng mà trước hết là
người đứng đầu và cơ quan tham mưu của Đảng, trong đó cơ quan tổ chức, cán bộ
là nòng cốt. Phát huy mạnh mẽ vai trò của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ
chức chính trị - xã hội và cơ quan truyền thông, báo chí trong công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán
bộ. Sức mạnh của Đảng là ở sự gắn bó mật thiết với nhân dân; phải thực sự dựa
vào nhân dân để xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị và xây dựng đội ngũ
cán bộ.
(Quan
điểm này khẳng định xây dựng đội ngũ cán bộ là trách nhiệm của cả hệ thống
chính trị, đặc biệt là sự lãnh đạo của Đảng; khẳng định vai trò quan
trọng của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức CT-XH, báo chí, truyền thông trong
việc phát hiện, cổ vũ những nhân tố mới, mô hình mới, người dám nghĩ,
dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung và đấu tranh có hiệu quả với
những tiêu cực trong đội ngũ cán bộ. Đồng thời, thể hiện rõ tư tưởng dựa
vào dân để xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ; tăng cường mối
quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân, khắc phục các biểu hiện quan
liêu, xa dân ở một số cấp ủy, tổ chức đảng như hiện nay).
Các quan điểm chỉ đạo nêu trên hợp thành hệ thống quan
điểm đồng bộ, toàn diện, thể hiện rõ tinh thần kế thừa, ổn định, đổi
mới và phát triển; vừa mang tính nguyên tắc chỉ đạo, vừa định hướng
cách tiếp cận, phương pháp khoa học cho việc đổi mới công tác cán bộ,
xây dựng và quản lý đội ngũ cán bộ trong những năm tới.
3. Về mục tiêu của Nghị quyết
3.1. Mục
tiêu tổng quát:
Nghị quyết
đề ra mục tiêu tổng
quát là: Xây dựng đội
ngũ cán bộ, nhất là cán
bộ cấp chiến lược có phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; đủ về số lượng, có
chất lượng và cơ cấu phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và bảo
vệ Tổ quốc; bảo đảm sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ,
đủ sức lãnh đạo đưa nước ta trở thành
nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030 (kỷ niệm 100 năm thành lập
Đảng) và tầm nhìn đến năm 2045 (kỷ niệm 100 năm thành lập Nước),
trở thành nước công nghiệp hiện đại, theo định hướng XHCN, vì mục tiêu dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.
3.2. Mục
tiêu cụ thể:
Nghị quyết
xác định mục tiêu cụ thể, với 3 mốc
thời gian: đến năm 2020, năm 2025 và năm 2030. Việc xác định các mục tiêu cụ thể
trong Nghị quyết căn cứ vào kết quả thực hiện các nghị quyết, kết luận trước
đây và tình hình thực tế hiện nay. Các mục tiêu đề ra cho từng giai đoạn, phù
hợp với từng nhóm đối tượng và có tính khả thi, nhưng đòi hỏi phải có sự nỗ lực
phấn đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng, của cả hệ thống chính trị, nhất là người
đứng đầu mới có thể đạt được. Cụ thể là:
- Đến năm 2020, Nghị quyết đề ra 04 mục tiêu sau:
(1) Thể chế hóa, cụ thể hóa
Nghị quyết thành các quy định của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về
công tác cán bộ, xây dựng và quản lý đội ngũ cán bộ (Từ trước tới nay, việc thể chế hóa, cụ thể hóa vẫn còn hạn chế).
(2) Hoàn thiện cơ chế kiểm
soát quyền lực; kiên quyết xóa bỏ tệ chạy chức, chạy quyền; ngăn chặn và đẩy
lùi tình trạng suy thoái, “tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên;
(3) Đẩy mạnh thực hiện chủ
trương bố trí bí thư cấp ủy cấp tỉnh, cấp huyện không là người địa phương;
(4) Hoàn thành việc xây dựng
vị trí việc làm và rà soát, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ các cấp gắn với kiện toàn
tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
- Đến năm 2025, Nghị quyết đề ra 03 mục tiêu lớn:
(1) Tiếp tục hoàn thiện,
chuẩn hóa, đồng bộ các quy định, quy chế, quy trình về công tác cán bộ.
(2) Cơ bản bố trí bí thư cấp
ủy cấp tỉnh không là người địa phương và hoàn thành ở cấp huyện, khuyến khích
thực hiện đối với các chức danh khác.
(3) Xây dựng được đội ngũ
cán bộ các cấp đáp ứng tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm và khung năng lực
theo quy định.
- Đến năm 2030, Nghị quyết đề ra 02 mục tiêu lớn rất quan
trọng và thực hiện được sẽ có sức lan tỏa nhanh:
(1) Xây dựng được đội ngũ
cán bộ các cấp chuyên nghiệp, có chất lượng cao, có số lượng, cơ cấu hợp lý,
bảo đảm sự chuyển giao thế hệ một cách vững vàng.
(2) Cơ
bản xây dựng được đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cấp chiến lược ngang tầm
nhiệm vụ. Cụ thể là:
+ Đối với cán bộ cấp
chiến lược: Thực sự tiêu biểu về chính trị, tư tưởng, phẩm chất, năng lực và uy tín;
trên 15% dưới 45 tuổi; từ 40 - 50% đủ khả năng làm việc trong môi trường quốc
tế.
(Tại sao lại đặt ra mục
tiêu làm việc trong môi trường quốc tế? Vì chúng ta đang tích cực, chủ động hội
nhập (cả địa phương, Trung ương, các cấp, các ngành); nước ta có vị trí là
thành viên có trách nhiệm đối với cộng đồng quốc tế. Đủ khả năng làm việc trong môi trường quốc tế là có hiểu biết rộng; sử dụng được một trong các ngoại ngữ quốc tế: Anh, Pháp, Nga, Trung, Tây Ban
Nha, Arab; sử dụng thành thạo máy tính; có kiến thức, kỹ năng, chuyên môn phù hợp, hiểu biết về thông lệ và luật pháp quốc tế, có khả năng làm việc độc lập, làm việc nhóm...).
+ Đối với cán bộ
lãnh đạo, quản lý cấp tổng cục, cục, vụ, phòng và tương đương ở Trung ương: Từ
20 - 25% dưới 40 tuổi; từ 50 - 60% đủ khả năng làm việc trong môi trường
quốc tế.
+ Đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý ở địa phương: Từ 15 - 20% cán bộ lãnh
đạo, quản lý cấp tỉnh dưới 40 tuổi, từ 25 - 35% đủ khả năng làm việc trong môi
trường quốc tế; từ 20 - 25% cán bộ lãnh đạo chủ chốt và ủy viên ban thường vụ
cấp ủy cấp huyện dưới 40 tuổi. Đối với cán bộ chuyên trách cấp xã: 100% có
trình độ cao đẳng, đại học và được chuẩn hóa về lý luận chính trị, chuyên môn,
nghiệp vụ, kỹ năng công tác.
+ Đối với cán bộ lãnh đạo, chỉ huy của quân đội,
công an: Tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, sẵn sàng chiến đấu hy
sinh bảo vệ Đảng, nhân dân; có số lượng, cơ cấu hợp lý, đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng, chính
quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; từ 20 - 30% đủ khả năng làm việc trong môi trường quốc tế.
+ Đối với
đội ngũ cán bộ khoa học, chuyên gia: đáp ứng yêu cầu phát
triển của đất nước; những lĩnh vực trọng điểm, có thế mạnh phải vươn lên ngang
tầm khu vực và thế giới. Số cán bộ khoa học phải đạt ít nhất 11 người trên 1
vạn dân.
+ Đối với cán bộ quản lý doanh nghiệp nhà nước: Nâng cao tính Đảng và ý
thức tuân thủ pháp luật; sản xuất kinh doanh hiệu quả; từ 70 - 80% có khả năng làm việc trong môi trường
quốc tế.
+ Phải có cán bộ nữ trong cơ cấu ban thường vụ cấp ủy và
tổ chức đảng các cấp. Tỷ lệ nữ cấp ủy viên các cấp đạt từ 20 - 25%; tỷ lệ nữ
đại biểu Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp đạt trên 35%. Ở những địa bàn có
đồng bào dân tộc, phải có cán bộ lãnh đạo là người dân tộc phù hợp với cơ cấu
dân cư.
IV. Về nhiệm vụ, giải
pháp chủ yếu
Căn cứ vào các quan điểm, mục tiêu nêu trên và
tình hình thực tế, Nghị quyết đề ra 08 nhóm nhiệm vụ, giải pháp lớn chủ
yếu; đồng thời xác định 02 trọng tâm
và 05 đột phá để thực hiện.
Nhóm nhiệm vụ, giải pháp thứ nhất, nâng cao nhận thức; đẩy mạnh giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối
sống cho cán bộ, đảng viên (với 4 nội dung cơ bản).
(1) Có các hình thức, thời gian phù hợp để quán triệt sâu
sắc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, Điều lệ, nghị
quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho đội ngũ cán bộ, nhất là
về công tác cán bộ, xây dựng và quản lý đội ngũ cán bộ.
(2) Kiên quyết đấu tranh với những quan điểm sai trái, luận
điệu xuyên tạc; mở rộng các hình thức tuyên truyền, nhân rộng những điển hình
tiên tiến, những cách làm mới sáng tạo, có hiệu quả.
(3) Tăng cường công tác giáo
dục chính trị tư tưởng, nâng cao đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng
viên và thế hệ trẻ, trong đó chú trọng nội dung xây dựng Đảng về đạo đức, truyền thống lịch sử, văn
hóa của dân tộc.
(Nhận thức
sâu sắc về truyền thống văn hóa, lịch sử của dân tộc cũng là một nguồn lực).
(4) Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa đào tạo với rèn
luyện trong thực tiễn và đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh. Thực hiện nghiêm chế độ học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị
và cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, nhất là cán bộ trẻ được đào tạo ở nước ngoài.
(1) Các
cấp ủy, tổ chức đảng căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình thể chế hóa, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng
về công tác cán bộ bảo đảm đồng bộ, liên thông, nhất quán trong hệ thống chính trị và
phù hợp với thực tế.
(Thực tế hiện nay có nội dung trong một số văn bản của
Nhà nước chưa tương thích, đồng bộ với các quy định của Đảng. VD: Như việc phân
cấp quản lý, bổ nhiệm và xử lý, kỷ luật một số trường hợp cán bộ thời gian vừa
qua và một số quy định khác nữa. Vì vậy, cần rà soát, bổ sung, hoàn thiện, thể
chế hóa các quy định của Nhà nước phù hợp với các quy định của Đảng).
(2) Đổi mới mạnh mẽ công tác đánh giá cán bộ theo hướng: xuyên suốt, liên tục, đa
chiều, theo tiêu chí, bằng sản phẩm, thông qua khảo sát, so sánh với chức danh
tương đương và công khai kết quả; gắn đánh giá cá nhân với tập thể và kết quả
thực hiện nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị.
(Đánh giá xuyên suốt là đánh giá cả quá trình phấn đấu, trưởng thành của cán
bộ. Đánh giá liên tục là đánh giá theo định kỳ tháng, quý, 6 tháng, năm... căn cứ vào mục tiêu của việc đánh giá và tùy thuộc
vào từng nhóm đối tượng sao cho phù hợp.
Đánh giá đa
chiều (360 độ) là cấp trên đánh giá cấp dưới; đồng
cấp đánh giá; cấp dưới đánh giá cấp trên; bản thân tự đánh giá.
Đánh giá bằng các tiêu chí cụ thể là đánh giá trên các mặt: chính trị tư
tưởng; đạo đức, lối sống; ý thức tổ chức kỷ luật; tác phong, lề lối làm việc;
kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao theo vị trí việc làm; chiều
hướng phát triển của cán bộ.
Đánh giá bằng “sản phẩm” là lượng hóa kết quả
làm việc của cán bộ mà có thể “cân, đong, đo, đếm” được và được cấp có thẩm
quyền ghi nhận. Đánh giá phải có sự so sánh với các chức
danh tương đương: Vụ trưởng so với vụ trưởng; giám đốc sở so với giám đốc sở;
trưởng phòng so với trưởng phòng...
Đánh giá thông qua việc lấy phiếu tín nhiệm và khảo sát nhân sự trước khi bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử. Đánh giá người đứng đầu phải gắn với kết quả thực hiện
nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị nơi công tác và công khai
kết quả đánh giá).
(3) Thống nhất việc kiểm định chất
lượng đầu vào công chức, làm cơ sở cho các địa phương, cơ quan, đơn vị lựa
chọn, tuyển dụng theo yêu cầu; đồng thời, nghiên cứu phân cấp kiểm định theo
lĩnh vực đặc thù và theo vùng, khu vực, theo ngành.
(Việc kiểm
định này là để thống nhất chất lượng đầu vào công chức trong toàn hệ thống
chính trị. Trên cơ sở kết quả kiểm định đó, các địa phương, cơ quan, đơn vị căn
cứ vào tình hình cụ thể để lựa chọn, tuyển dụng theo yêu cầu của mình. Như vậy,
có sự kết hợp hài hòa, hợp lý giữa tập trung và phân cấp. Để không phát sinh bộ
máy và biên chế, Bộ Chính trị đã giao cho Ban Cán sự đảng Bộ Nội vụ chỉ đạo Học
viện Hành chính quốc gia và cơ sở đào tạo có năng lực phù hợp của Bộ Nội vụ
thực hiện; tiến tới có thể phân cấp kiểm định theo lĩnh vực đặc thù và theo
vùng, khu vực, theo ngành ở những nơi có điều kiện).
(4) Xây dựng Chương trình quốc gia về đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ và học tập ngoại ngữ.
(Để thực
hiện nhiệm vụ này, Bộ Chính trị đã giao cho Ban Tổ chức Trung ương phối hợp với
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh xây dựng Chương trình quốc gia về đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ theo hướng: nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy và học; kết
hợp chặt chẽ giữa lý luận với thực tiễn; kiểm tra chặt chẽ đầu vào, đầu ra; chú
trọng đào tạo phương pháp tư duy, kỹ năng lãnh đạo, quản lý, điều hành, cập
nhật tình hình, kiến thức mới... Bộ Chính trị giao cho Ban Cán sự đảng Chính
phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan xây dựng và tổ chức thực hiện Chương trình
quốc gia về học tập ngoại ngữ cho cán bộ các cấp; chỉ đạo Bộ Giáo dục Đào tạo
nghiên cứu, triển khai chương trình học song ngữ trong các cấp học phổ thông).
(5) Gắn quy hoạch với đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu
chuẩn chức danh và thực hiện luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý để rèn luyện
qua thực tiễn ở các lĩnh vực, địa bàn khác nhau.
(Cán bộ lãnh
đạo các cấp cần có kiến thức cơ bản tương đối toàn diện, có thực tiễn công tác
phong phú. Vì rèn luyện bản lĩnh chính trị và nhân sinh quan cách mạng không có
trường học nào bằng thực tiễn, nhất là qua các lĩnh vực, địa bàn khó khăn, phức
tạp, nhạy cảm, có nhiều thách thức).
(6) Đẩy
mạnh thực hiện bố trí bí thư cấp ủy cấp tỉnh, cấp huyện không là người địa
phương; khuyến khích thực hiện đối với các chức danh khác, nhất là chức danh
chủ tịch ủy ban nhân dân, nếu có điều kiện.
(Chủ trương này đã được
thực hiện từ khóa IX theo Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị. Nhiệm kỳ này,
đã có 16/63 bí thư tỉnh ủy, thành ủy không là người địa phương và 31 tỉnh,
thành phố có trên 50% bí thư cấp huyện không là người địa phương. Tuy nhiên,
việc thực hiện vẫn chưa đạt mục tiêu đề ra, vì vậy Nghị quyết lần này tập trung
thực hiện chức danh bí thư cấp ủy cấp tỉnh, cấp huyện và khuyến khích đối với
các chức danh khác. Để thực hiện tốt chủ trương này, đối với diện Bộ Chính trị,
Ban Bí thư quản lý sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng, chặt chẽ và có kế hoạch triển khai
từng bước cụ thể, chắc chắn, phù hợp, hiệu quả; ở các địa phương, các đồng chí
chủ động theo thẩm quyền).
(7) Quy định
khung cơ chế, chính sách ưu đãi để phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài có
trọng tâm, trọng điểm, nhất là các ngành, lĩnh vực mũi nhọn phục vụ cho phát
triển nhanh, bền vững. Xây dựng Chiến lược quốc gia về nhân tài theo hướng
không phân biệt đảng viên hay người ngoài Đảng, người Việt Nam ở trong nước hay
ở nước ngoài.
(Việc thu
hút nhân tài là để phục vụ cho phát triển đất nước, nên không phân biệt đảng
viên hay người ngoài Đảng, người Việt Nam ở trong nước hay ở nước ngoài; các cơ
quan chức năng sẽ có quy định, quy chế cho phù hợp, khả thi và có hiệu quả. Tuy
nhiên, kinh nghiệm cho thấy chính sách thu hút nhân tài phải có trọng tâm,
trọng điểm mới đủ nguồn lực và hiệu quả).
(8) Hoàn thiện các quy định, quy chế để cấp ủy các cấp có cơ
cấu hợp lý, tinh giản số lượng và nâng cao chất lượng, không nhất thiết địa
phương, cơ quan, đơn vị nào cũng phải có cấp ủy viên.
(Trong các
nhiệm kỳ Đại hội Đảng gần đây, Trung ương cho tăng số lượng cấp ủy viên các cấp
nhằm tăng tỷ lệ trẻ, nữ và dân tộc, nhưng thực tế chưa đạt được mục tiêu này.
Vì vậy, để đồng bộ với thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 về kiện toàn tổ chức
bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, Nghị quyết này đề ra chủ trương nghiên
cứu cơ cấu hợp lý số lượng cấp ủy viên các cấp để tăng tính cạnh tranh và nâng
cao chất lượng cấp ủy viên và sao cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của thời kỳ
mới).
(9) Thực hiện nghiêm việc lựa chọn, bầu cử có số dư;
ứng viên trước khi bổ nhiệm phải trình bày chương trình hành động và cam kết
thực hiện. Nói chung, cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp trên phải kinh qua vị trí
chủ chốt cấp dưới, trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền quyết định. Nhân sự
không trúng cử cấp ủy cấp dưới thì không giới thiệu để bầu cấp ủy cấp trên.
(Hiện nay,
chúng ta đang tổng kết Chỉ thị 36 của Bộ Chính trị để chuẩn bị ban hành Chỉ thị
mới và nghiên cứu ban hành phương hướng công tác nhân sự đại hội Đảng bộ các
cấp, tiến tới Đại hội XIII của Đảng sao cho phù hợp với tình hình thực tế ở
Trung ương, địa phương và phù hợp với quan điểm xử lý hài hòa, hợp lý giữa tính
phổ biến và tính đặc thù).
(10) Để bảo
đảm thực hiện chỉ tiêu cơ cấu đối với cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ
người dân tộc thiểu số, Nghị quyết đề ra bốn cơ chế để thực hiện là: Một, cấp ủy và người đứng đầu các
cấp phải có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, sắp xếp, bố trí, tạo điều kiện, cơ hội
phát triển cho cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số; Hai, xây dựng chỉ tiêu cơ cấu
phù hợp. Ba, nếu chưa bảo đảm
chỉ tiêu cơ cấu thì phải để trống, bổ sung sau. Bốn, cấp ủy và người đứng đầu chịu trách nhiệm chủ yếu về
thực hiện chỉ tiêu này, tức là nếu không hoàn thành được chỉ tiêu này thì phải
có hình thức xử lý.
(Nếu các
cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm, đồng bộ 04 cơ chế này
thì sẽ đạt được mục tiêu về tỷ lệ cán bộ trẻ, nữ, người dân tộc thiểu số. Vừa
qua, tuy chưa có các cơ chế này, nhưng một số cấp ủy, tổ chức đảng cũng đã thực
hiện tốt mục tiêu đề ra).
(11) Quy định trách nhiệm của lãnh đạo và cấp ủy viên
các cấp trong việc tiến cử người có đức, có tài; người đứng đầu có trách nhiệm
đào tạo, bồi dưỡng, tiến cử người thay thế mình. Có cơ chế phát hiện, quy
hoạch, đào tạo, bố trí cán bộ có bản lĩnh, năng lực nổi trội và triển vọng phát
triển vào các vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả vượt cấp, nhất là cán bộ trẻ.
(Quy định
này yêu cầu phải có cơ chế để phát hiện những cán bộ có bản lĩnh, năng lực nổi
trội và triển vọng phát triển để bổ nhiệm vào các vị trí lãnh đạo, kể cả vượt
cấp, nhất là cán bộ trẻ. Chủ trương xây dựng cơ chế bố trí cán bộ vào các vị
trí lãnh đạo vượt cấp là nét mới và cũng phù hợp với chủ trương thí điểm thi
tuyển lãnh đạo cấp vụ, cấp phòng hiện đang quy định vượt 1 cấp).
(12) Xây dựng quy định để
việc nhận trách nhiệm, từ chức, từ nhiệm trở thành nếp văn hóa ứng xử của cán
bộ; hoàn thiện các quy định về cách chức, bãi nhiệm, miễn nhiệm để việc “có
lên, có xuống”, “có vào, có ra” trở thành bình thường trong công tác cán bộ.
(Thực tế
cho thấy, trong công tác cán bộ hiện nay, chủ yếu là có lên và rất ít khi “có
xuống”, có vào nhưng ít khi “có ra” trừ khi bị thi hành kỷ luật, vì văn hóa từ
chức, từ nhiệm, tự giác nhận trách nhiệm trước những vấn đề xảy ra thuộc thẩm
quyền quản lý của mình chưa hình thành. Nghị quyết này xác định phải hoàn thiện
các quy định để việc “vào, ra, lên, xuống” trở thành việc bình thường; đồng
thời, kết hợp với việc nâng cao ý thức trách nhiệm, lòng tự trọng để dần hình
thành văn hóa từ chức, từ nhiệm cũng là việc bình thường).
(13) Xây dựng chính sách nhà ở cho cán bộ, công chức,
viên chức theo hướng: Nhà nước ban hành cơ chế,
chính sách công khai, minh bạch đối với từng đối tượng; địa phương quy hoạch
đất ở, nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức; cán bộ, công chức, viên chức mua
và thuê mua nhà ở.
(Hiện nay, việc xin được đất, được nhà là do từng cơ quan, đơn vị tự
chủ động xin đất, xin nhà nên nếu đơn vị nào tích cực, quan hệ tốt thì xin
được, thậm chí nhiều lần. Ngược lại cơ quan, đơn vị nào không tích cực hoặc
không xin thì không có gì. Tình trạng bất hợp lý này là do chưa có chính sách
chung về nhà ở, đất ở cho cán bộ, công chức, viên chức một cách chính danh,
công khai, minh bạch. Các nước đang phát triển và cả một số nước đã phát triển
vẫn có chính sách nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức).
(14) Xây
dựng quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác cán
bộ và quản lý cán bộ; xử lý nghiêm những người có sai phạm, kể cả khi đã chuyển
công tác hoặc nghỉ hưu.
(Quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu là một việc làm
khó vì xác định ranh giới trách nhiệm giữa người đứng đầu với cấp ủy, ban lãnh
đạo cùng cấp thế nào cho rõ ràng, rành mạch; rồi nguyên tắc tập trung dân chủ
thế nào?. Hiện đang tích cực nghiên cứu và khẩn trương xây dựng bằng được để
khi có sai phạm dễ xử lý trách nhiệm. Hiện nay, Bộ Chính trị đã giao cho Ban Tổ
chức TW tham mưu xây dựng quy định này, rất mong các cấp ủy, tổ chức đảng phối
hợp cùng chúng tôi để sớm hoàn thiện).
(15) Tăng cường công tác bảo
vệ chính trị nội bộ và tập trung vào vấn đề chính trị hiện nay. Không xem xét quy
hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử khi chưa có kết luận về tiêu chuẩn chính trị.
(Chú
trọng xem xét về lập trường, quan điểm, động cơ, thái độ chính trị, đạo đức,
lối sống, phát ngôn trái với đường lối của Đảng, chính sach, pháp luật của Nhà
nước... của cán bộ; chủ động phát hiện, ngăn chặn kịp thời và đấu tranh có hiệu
quả với những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ).
(16) Tiếp
tục mở rộng thí điểm thi tuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp vụ, sở, phòng. Đồng
thời, thực hiện các thí điểm: Một, người đứng đầu lựa chọn, giới
thiệu cán bộ trong quy hoạch để thực hiện quy trình bầu cử, bổ nhiệm cấp phó;
bí thư cấp ủy giới thiệu để bầu ủy viên ban thường vụ theo một quy trình nhất
định, bảo đảm các nguyên tắc của Đảng và phải chịu trách nhiệm về việc giới
thiệu của mình. Hai, giao quyền cho người đứng đầu bổ nhiệm cán bộ trong quy
hoạch, miễn nhiệm cấp trưởng cấp dưới trực tiếp và chịu trách nhiệm về quyết
định đó.
(Việc thí điểm giao
quyền cho người đứng đầu bổ nhiệm cán bộ, miễn nhiệm cấp trưởng cấp dưới trực
tiếp và chịu trách nhiệm về quyết định đó nhằm đề cao trách nhiệm của người
đứng đầu; những cán bộ được bổ nhiệm vẫn phải trong quy hoạch, bảo đảm tiêu
chuẩn, điều kiện và thực hiện theo một quy trình nhất định; quy trình này sẽ
được nghiên cứu xây dựng sao cho chặt chẽ, phù hợp, thông thoáng nhưng kiểm
soát được quyền lực để tiến cử được người thực sự có đức, có tài).
Nhóm nhiệm vụ, giải pháp
thứ ba, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp
có phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ mới (với 6 nội dung chủ yếu).
(1) Phải coi trọng trang bị kiến thức về công tác cán bộ cho
lãnh đạo các cấp. Tập trung nâng cao chất lượng bí thư cấp ủy, người đứng đầu các cấp và đội ngũ cán bộ
cấp cơ sở.
(Hiện nay, một số nơi cán bộ lãnh đạo còn xem nhẹ, hoặc chưa đủ kiến
thức về công tác cán bộ, do vậy phải coi trọng công tác bồi dưỡng kiến thức cho
cán bộ lãnh đạo về công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ nắm chắc những
nguyên tắc, quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước).
(2) Đẩy mạnh thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt
nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ và đặc biệt quan tâm bồi dưỡng, rèn luyện
lớp cán bộ kế cận. Chủ động nắm, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện đối
với sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, xuất sắc ở trong nước và nước ngoài.
(Riêng đối với sinh viên tốt nghiệp ở nước ngoài khi được
tuyển dụng thì cần phải chú trọng hơn việc đào tạo, bồi dưỡng về chủ nghĩa Mác
– Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước, cũng như lịch sử và văn hóa truyền thống của dân tộc).
(3) Khẩn trương cơ cấu, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành theo vị trí
việc làm, khung năng lực, bảo đảm đúng người, đúng việc, giảm số lượng,
nâng cao chất lượng, hợp lý về cơ cấu.
(Nếu
chúng ta làm tốt công tác này sẽ góp phần tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội
ngũ cán bộ, công chức, viên chức phù hợp và hiệu quả hơn).
(4) Nghiên
cứu thực hiện cơ chế, chính sách
đồng bộ liên thông giữa cán bộ, công chức cấp xã với cán bộ, công chức nói
chung; giữa nguồn nhân lực ở khu vực công và khu vực tư; có cơ chế cạnh tranh
vị trí việc làm để nâng cao chất lượng và tiến tới bỏ chế độ “biên chế suốt
đời”.
(Hiện nay, cán bộ khi đã vào biên chế là mặc nhiên làm
việc đến lúc nghỉ hưu trừ trường hợp vi phạm kỷ luật, buộc thôi việc mà không
có cơ chế cạnh tranh, sàng lọc thường xuyên, vì thế tạo sức ỳ trong đội ngũ cán
bộ. Vì vậy, cần có cơ chế cạnh tranh vị trí việc làm để nâng cao chất lượng và
tiến tới bỏ chế độ “biên chế suốt đời”).
(5) Quản lý chặt chẽ đội ngũ cán bộ các cấp theo hướng: Một, xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia về
cán bộ. Hai, địa phương, cơ
quan, đơn vị phải quản lý cán bộ theo quy định. Ba, cơ quan sử dụng cán
bộ xây dựng cơ chế quản lý chặt chẽ, phù hợp cán bộ trong và ngoài giờ làm
việc. Bốn, người đứng đầu
chịu trách nhiệm về quản lý cán bộ theo phân cấp. Năm, mỗi cán bộ có trách nhiệm thực hiện nghiêm các quy định, quy chế,
cam kết của mình.
(Đây là giải pháp nhằm
khắc phục tình trạng buông lỏng quản lý cán bộ ở một số nơi như vừa qua
(6) Kiểm
soát chặt chẽ, sàng lọc kỹ càng những cán bộ năng lực hạn chế, uy tín thấp, không bảo đảm sức khỏe, có
sai phạm, không chờ hết nhiệm kỳ, hết thời hạn bổ nhiệm, đến tuổi
nghỉ hưu. Không lấy việc bố trí chức vụ, phong hàm, phong thăng quân hàm, nâng
ngạch để thực hiện chế độ, chính sách cán bộ.
(Ngoài phẩm chất, năng lực, uy tín, cán bộ cần có sức
khỏe để thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Vừa qua, Ban Bí thư đã ban
hành Quy định 121 về trách nhiệm khám sức khỏe định kỳ, đề nghị các đồng chí thực
hiện nghiêm quy định này).
Nhóm nhiệm vụ, giải pháp thứ tư, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược ngang tầm nhiệm vụ
(với 9 nội dung chủ yếu)
Xác định vị trí đặc biệt quan trọng của cán bộ cấp chiến
lược, Trung ương đã đề ra nhóm nhiệm vụ, giải pháp riêng.
(1) Phát hiện, lựa chọn từ nguồn quy hoạch những cán
bộ tiêu biểu, xuất sắc đã được đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện theo chức danh,
nhất là những người đã được thử thách qua thực tiễn, có thành tích nổi trội, có
“sản phẩm” cụ thể, có triển vọng phát triển.
(2) Bổ sung kiến thức, nâng cao trình độ lý luận
chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ; bồi dưỡng toàn diện về kỹ năng lãnh đạo, quản
lý, khoa học tổ chức và định kỳ cập nhật kiến thức mới theo từng nhóm đối
tượng.
(3) Xây dựng kế hoạch cụ thể để luân chuyển, điều
động giữ vị trí cấp trưởng ở địa bàn khó khăn, lĩnh vực trọng yếu, nơi triển
khai mô hình mới để thử thách, rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, nhân
sinh quan cách mạng, năng lực lãnh đạo toàn diện của cán bộ.
(Ý thức
được tầm quan trọng của vấn đề này, nên từ đầu nhiệm kỳ đến nay Trung ương và
các cấp ủy địa phương đang tích cực thực hiện một cách chắc chắn, bài bản hơn).
(4) Tổ chức các lớp dự nguồn cán bộ cao
cấp để chuẩn bị tốt nguồn nhân sự cán bộ cấp chiến lược, nhất là nhân sự Ban
Chấp hành Trung ương, lãnh đạo chủ chốt các ban, bộ, ngành và các tỉnh, thành
phố.
(Vừa qua, Bộ Chính trị đã tổ chức lớp bồi dưỡng kiến thức
cho các đồng chí là Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng. Đang nghiên cứu để tổ
chức các lớp bồi dưỡng khác cho các đối tượng cần thiết).
(5) Đánh giá chính xác nhân sự được quy hoạch, giới thiệu
bầu cử, bổ nhiệm vào các chức danh cấp chiến lược. Kiên quyết không để lọt
những người không xứng đáng, chạy chức, chạy quyền vào cán bộ cấp chiến lược.
(Từ nay đến đại hội, ta sẽ thể chế hóa, cụ thể hóa nội
dung này).
(6) Định kỳ rà soát, bổ sung quy hoạch nhân sự Ban Chấp hành
Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của
Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội cho các nhiệm kỳ tiếp theo.
(Đang nghiên cứu triển khai vào thời điểm phù hợp).
(7) Tập trung xây dựng Ban Chấp hành Trung ương theo hướng
nâng cao chất lượng, có số lượng, cơ cấu hợp lý, thực sự tiêu biểu về đạo đức
cách mạng, bản lĩnh chính trị, trí tuệ, gương mẫu về mọi mặt.
(8) Chủ động chuẩn bị nhân sự, xây dựng “hình ảnh” đối với
các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước, các đồng chí Ủy viên Bộ
Chính trị, Ban Bí thư.
(9) Xây dựng tiêu chuẩn và có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng,
rèn luyện, thử thách đối với Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng theo hướng chỉ
lựa chọn cán bộ trẻ, thật sự ưu tú và có cơ cấu hợp lý giữa Trung ương với địa
phương, giữa các ngành nghề, lĩnh vực trong hệ thống chính trị.
(Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng phải là những cán bộ
trẻ, ưu tú, có năng lực vượt trội, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, nhất là những
đồng chí đã được thử thách ở những địa bàn trọng yếu, những lĩnh vực quan
trọng, đáp ứng yêu cầu phát triển cao của đất nước).
Nhóm nhiệm vụ, giải pháp thứ năm, kiểm soát chặt chẽ quyền lực trong công tác cán bộ; chống chạy chức,
chạy quyền (với 5 nội dung chủ yếu)
Vấn đề kiểm soát quyền lực, chống chạy chức, chạy quyền
đang là vấn đề nhức nhối, gây bức xúc trong dư luận. Vì thế, các cấp ủy, tổ
chức đảng phải kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn và đẩy lùi có hiệu quả vấn nạn
này. Trong mục tiêu đã xác định rất cương quyết, phần giải pháp xin giới thiệu
với các đồng chí nội dung cơ bản:
(1) Xây dựng và hoàn thiện thể chế để
kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, bảo đảm mọi quyền lực đều được kiểm
soát chặt chẽ bằng thể chế, cơ chế; quyền hạn phải được ràng buộc bằng trách
nhiệm.
(Quyền hạn càng cao, trách nhiệm càng lớn thì càng phải kiểm soát chặt
chẽ quyền lực. Như đồng chí Tổng Bí
thư Nguyễn Phú trọng đã nói “phải kiểm soát quyền lực bằng cơ chế” và “nhốt
quyền lực trong lồng cơ chế”).
(2) Thực hiện công khai, minh bạch tiêu
chuẩn, quy trình, thủ tục và hồ sơ nhân sự theo quy định; cung cấp, trao đổi
thông tin và giải trình khi có yêu cầu. Xác minh, xử lý kịp thời, hiệu quả, hợp
lý thông tin phản ảnh từ các tổ chức, cá nhân và phương tiện thông tin đại
chúng.
(3) Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra theo
định kỳ, đột xuất và theo chuyên đề, chuyên ngành; của cấp trên đối với cấp
dưới; cấp dưới giám sát cấp trên. Coi trọng cả cảnh báo, phòng ngừa và xử lý
sai phạm.
(4) Xử lý kịp thời, nghiêm minh những tổ chức, cá nhân lợi
dụng quyền lực để thực hiện những hành vi sai trái trong công tác cán bộ hoặc
tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền. Hủy bỏ, thu hồi các quyết định không đúng
về công tác cán bộ và xử lý nghiêm sai phạm, không có “vùng cấm”.
(Thực hiện Kết luận số 43-TB/TW của Bộ Chính trị, các địa
phương, cơ quan, đơn vị đang triển khai việc tự rà soát, kiểm tra, xem xét lại
các quyết định về công tác cán bộ từ tháng 6/2012 đến nay).
(5) Phải coi chạy chức, chạy quyền là
hành vi tham nhũng trong công tác cán bộ. Nhận diện rõ, đấu tranh quyết liệt,
hiệu quả với các đối tượng có biểu hiện, hành vi chạy chức, chạy quyền. Coi
trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao ý thức trách nhiệm, lòng tự trọng
và danh dự của cán bộ để hình thành văn hóa không chạy chức, chạy quyền.
Nhóm nhiệm vụ, giải pháp thứ sáu, phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng đội ngũ cán bộ (với 5
nội dung cơ bản)
(1) Thể chế hóa, cụ thể hóa và thực hiện có hiệu quả các quy
định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ
quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân tham gia xây dựng đội
ngũ cán bộ.
(Thời gian qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có nhiều chủ
trương như: Quyết định số 217-QĐ/TW, số 218-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính
trị; Quyết định số 99-QĐ/TW, ngày 03/10/2017 và Quy định số 124-QĐ/TW, ngày
02/02/2018 của Ban Bí thư. Nhưng việc thể chế hóa, cụ thể hóa để thực hiện hiệu
quả chưa cao, vì vậy thời gian tới cần phải đẩy mạnh hơn nữa các công việc này).
(2)
Thường trực cấp ủy các cấp ở địa phương định kỳ tiếp dân; bí thư, phó bí thư,
ủy viên ban thường vụ và cấp ủy viên dự sinh hoạt với chi bộ khu dân cư; đảng
viên công tác tại xã, phường, thị trấn sinh hoạt đảng tại chi bộ khu dân cư.
(Để gắn bó mật thiết hơn giữa Đảng với dân, Ban
Bí thư đang cho tổng kết mô hình chi bộ cơ quan, xã, phường, thị trấn và đề
xuất theo hướng sao cho đảng viên gần dân, sát dân hơn).
(3) Thực hiện việc phân công cán bộ, đảng viên phụ
trách hộ gia đình nơi cư trú với các hình thức phù hợp để: Đảng viên nơi cư trú
gắn bó mật thiết với nhân dân; truyền
đạt chủ trương, đường lối của Đảng đến với nhân dân và lắng nghe tâm tư, nguyện
vọng của nhân dân; nắm chắc tình hình cơ sở và qua đó, nhân
dân giám sát cán bộ, đảng viên, nhất là giám sát về đạo đức, lối sống.
(Đến nay,
cả nước có trên 5 triệu đảng viên và gần 25 triệụ hộ gia đình. Như vậy, nếu
phân công đảng viên phụ trách hộ thì mỗi đảng viên sẽ phụ trách khoảng 5 hộ gia
đình. Như vậy, đảng viên sẽ có điều kiện bám sát và nắm chắc cơ sở hơn).
(4)
Cụ thể hóa để thực hiện có hiệu quả cơ chế dân biết, dân bàn, dân làm,
dân giám sát trong công tác cán bộ, xây dựng và quản lý đội ngũ cán bộ.
(Đây là việc rất khó, nhưng cần phải cụ thể hóa để thực hiện thế nào cho
có hiệu quả bằng các cơ chế cụ thể và có tính khả thi).
(5)
Nghiên cứu mở rộng các hình thức lấy ý kiến đánh giá sự hài lòng của người dân
với từng đối tượng cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị một cách
phù hợp.
(Ngoài phát
huy vai trò của nhân dân đóng góp ý kiến xây dựng đội ngũ cán bộ theo Quy định
99-QĐ/TW của Ban Bí thư; Bộ Chính trị đã giao cho Ban Tuyên giáo Trung ương chủ
trì, phối hợp xây dựng quy định mở rộng các hình thức thăm dò dư luận xã hội về
sự hài lòng của người dân với từng đối tượng cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ
thông chính trị).
Nhóm nhiệm
vụ, giải pháp thứ bảy, nâng cao chất lượng công tác tham mưu, coi trọng tổng kết thực tiễn,
nghiên cứu lý luận về công tác tổ chức, cán bộ (với 5 nội dung chủ yếu)
(1) Thường xuyên chăm lo, xây dựng, củng cố cơ quan tham mưu
và đội ngũ làm công tác cán bộ thật sự trong sạch, vững mạnh; đặc biệt coi trọng
lựa chọn, bố trí đúng người đứng đầu cơ quan tổ chức cán bộ.
(2) Nâng cao chất lượng công tác tham mưu, phối hợp chặt
chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan tham mưu trong công tác cán bộ và xây dựng đội
ngũ cán bộ theo chức năng, nhiệm vụ của mình.
(3) Xây dựng mô hình tổ chức bộ máy, hoàn thiện chức năng,
nhiệm vụ của cơ quan tham mưu về tổ chức, cán bộ các cấp theo hướng: rà soát
chức năng, nhiệm vụ; giảm đầu mối, tránh chồng chéo, nâng cao hiệu lực, hiệu
quả hoạt động; bảo đảm nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo và quản lý tổ chức
bộ máy, biên chế, cán bộ trong hệ thống chính trị.
(Như các Nghị quyết gần đây của Trung ương, Bộ Chính trị
đã xác định vấn đề cách thức tổ chức thực hiện sao cho có hiệu quả).
(4) Tăng cường giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện để
nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác cán bộ “trung thành, trung thực, gương
mẫu, trong sáng, tinh thông” đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới. Nghiêm
trị các hành vi tiêu cực, nhất là tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền. Coi trọng
và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát công tác cán bộ ở các cấp, các ngành;
kiểm soát chặt chẽ thực hiện quy trình công tác cán bộ.
(5) Kịp thời sơ kết, tổng kết các chỉ thị, nghị quyết, quy
định, quy chế và những chủ trương thí điểm, mô hình mới, cách làm hay, sáng
tạo, hiệu quả; nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, xây dựng và phát triển
lý luận về công tác tổ chức, cán bộ.
(Lâu nay, việc nghiên cứu cơ bản về tổ chức bộ máy và cán
bộ chưa được quan tâm đúng mức; thiếu hệ thống quản lý và thống kê cơ bản; tổ
chức của cơ quan tham mưu còn phân tán, đội ngũ cán bộ thiếu chuyên nghiệp,
chưa có cơ quan chuyên trách làm công tác nghiên cứu khoa học về tổ chức, cán
bộ. Việc sơ kết, tổng kết thực tiễn còn xem nhẹ, thiếu bài bản. Phải sớm khắc
phục tình trạng này).
Nhóm nhiệm vụ, giải pháp thứ tám, một số nội dung cơ bản về công tác nhân sự
đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội Đảng toàn quốc (có 4 nội dung cơ bản)
(1)
Cụ thể hóa, hoàn thiện các văn bản về đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội
Đảng toàn quốc, nhất là phương hướng công tác nhân sự.
(2) Rà soát kỹ, bổ sung đầy đủ thông tin, đánh
giá chính xác, nắm chắc cán bộ và vấn đề chính trị của cán bộ; tăng cường thực
hiện việc bố trí, sắp xếp, điều động, luân chuyển, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ và
phải có các phương án phù hợp, hiệu quả để thực hiện việc bố trí bí thư cấp ủy
cấp tỉnh, cấp huyện không là người địa phương theo mục tiêu đề ra.
(3) Tổ chức các lớp bồi
dưỡng cán bộ dự nguồn trong quy hoạch để chuẩn bị nhân sự đại hội đảng bộ các
cấp.
(Cả Trung ương và các cấp ủy, tổ chức đảng phải chủ động
thực hiện nhiệm vụ này).
(4) Ban thường vụ cấp uỷ từng cấp căn cứ tình
hình cụ thể để sử dụng các cơ quan chuyên môn một cách phù hợp để khảo sát,
đánh giá nhân sự theo phân cấp, chủ động chuẩn bị nhân sự đại hội và các công
việc cần thiết khác có liên quan.
(Cấp ủy các cấp lập Tổ công tác để trực tiếp khảo sát, gặp gỡ, trao đổi,
tiếp nhận ý kiến phản ánh của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến nhân sự đại
hội Đảng cấp mình).
Để thực hiện tốt 08 nhóm
nhiệm vụ, giải pháp nêu trên, Nghị quyết xác định hai trọng tâm và năm đột phá
sau:
- Hai trọng tâm là: (1) Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện, đồng bộ, hiệu quả
công tác cán bộ; chuẩn hóa, siết chặt kỷ luật, kỷ cương
đi đôi với tạo cơ chế, môi trường, điều kiện để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo phục vụ phát triển và có cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột
phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. (2) Tập trung xây dựng
đội ngũ cán bộ cấp chiến lược và bí thư cấp ủy, người đứng đầu các cấp đi đôi với phân cấp, phân quyền nhằm phát huy
tính chủ động, sáng tạo của cán bộ và tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát
chặt chẽ quyền lực.
- Năm đột phá là: (1) Đổi mới công tác đánh giá cán bộ theo hướng: xuyên suốt,
liên tục, đa chiều, theo tiêu chí, bằng sản phẩm, thông qua khảo sát, công khai
kết quả và so sánh với chức danh tương đương. (2) Kiểm soát chặt chẽ quyền lực,
sàng lọc kỹ càng, thay thế kịp thời những người năng lực hạn chế, uy tín thấp, không bảo đảm sức
khỏe, có sai phạm; chấm dứt tình trạng chạy
chức, chạy quyền. (3) Thực hiện nhất quán chủ trương
bố trí bí thư cấp ủy cấp tỉnh, cấp huyện không là người địa
phương ở những nơi đủ điều kiện. (4) Cải cách chính sách tiền
lương và nhà ở để tạo động lực cho cán bộ phấn đấu, toàn tâm, toàn ý với công
việc; có cơ chế, chính sách để cạnh tranh lành mạnh và thu hút, trọng dụng nhân
tài có trọng tâm, trọng điểm. (5) Hoàn thiện cơ chế để cán bộ, đảng viên thật sự gắn bó
mật thiết với nhân dân và phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng đội
ngũ cán bộ.
V. Một số vấn đề về tổ chức thực hiện Nghị quyết
Để triển khai thực hiện
kịp thời, có hiệu quả Nghị quyết, Bộ Chính trị đã ban hành Kế hoạch số 10-KH/TW,
ngày 06/6/2018 và đã gửi đến các cấp
ủy, tổ chức đảng. Nội dung Kế hoạch này gồm 3 phần: (1) Tổ chức nghiên cứu,
học tập, quán triệt Nghị quyết. (2) Những nhiệm vụ chung, thực hiện
thường xuyên. (3) Những nhiệm vụ cụ thể đối với từng tổ chức.
1. Về học tập, quán
triệt, triển khai Nghị quyết
(1) Các cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo các cơ quan, đơn
vị phải tổ chức học tập, quán triệt nghiêm túc Nghị quyết và Kế hoạch thực hiện
để cán bộ, đảng viên nhận thức rõ thực trạng công tác cán bộ và đội ngũ cán bộ
hiện nay; nắm vững các quan
điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Nghị quyết.
(2) Trên cơ sở Nghị quyết của Trung ương, Kế hoạch của Bộ
Chính trị, xây dựng Kế hoạch, chương trình thực hiện Nghị quyết của ngành, địa
phương, cơ quan, đơn vị mình phù hợp với thực tiễn; xác định rõ trách nhiệm và
phân công nhiệm vụ cụ thể đối với từng tổ chức, cá nhân; thời gian thực hiện và
hoàn thành từng nhiệm vụ.
(3) Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện với quyết tâm cao, nỗ lực
lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả; tăng cường kiểm tra, giám sát, định kỳ đánh giá, báo
cáo kết quả thực hiện theo Kế hoạch để kiểm soát nội dung và tiến độ.
2. Những nhiệm vụ chung,
thực hiện thường xuyên
Kế hoạch của Bộ Chính trị xác định rõ 20 nhiệm vụ mà tất cả các tỉnh
ủy, thành ủy, các ban đảng, đảng ủy, đảng đoàn, ban cán sự đảng, lãnh đạo các
cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương phải thực hiện. Căn cứ chức năng, nhiệm
vụ, quyền hạn của mình, các đồng chí tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực
hiện, tạo sự chuyển biến rõ nét về công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ ở
ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị mình.
3. Nhiệm vụ cụ thể đối
với từng tổ chức
Bộ Chính trị đã phân công, giao
nhiệm vụ cụ thể và thời gian thực hiện đối với 22 tổ chức, từ Bộ Chính
trị, Ban Bí thư đến các tỉnh ủy, thành ủy, Đảng đoàn Quốc hội, Ban Cán sự đảng
Chính phủ, các ban đảng, các tổ chức đảng, lãnh đạo các cơ quan trực thuộc
Trung ương./.
-------------------------------
Nghị quyết số
28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH
I- TÌNH HÌNH VÀ NGUYÊN NHÂN
1. Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã luôn
quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo
đảm tiến bộ và công bằng xã hội, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát
triển bền vững đất nước, thể hiện tính ưu việt, bản chất tốt đẹp của chế độ ta.
Các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, cộng đồng doanh nghiệp và
người lao động đã tích cực triển khai thực hiện chủ trương của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước về bảo hiểm xã hội và đạt được nhiều kết quả quan
trọng. Hệ thống pháp luật, chính sách bảo hiểm xã hội, bao gồm các chế độ hưu
trí, tử tuất, ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và bảo hiểm
thất nghiệp đã từng bước được hoàn thiện, ngày càng đồng bộ, phù hợp với thực
tế đất nước và thông lệ quốc tế. Chính sách bảo hiểm xã hội đã từng bước khẳng
định và phát huy vai trò là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, là
sự bảo đảm thay thế, hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ
gặp phải những rủi ro trong cuộc sống.
Quỹ bảo hiểm xã hội đã
trở thành quỹ an sinh lớn nhất, hoạt động theo nguyên tắc đóng - hưởng và chia
sẻ giữa những người lao động cùng thế hệ và giữa các thế hệ tham gia bảo hiểm
xã hội. Diện bao phủ bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật, số người tham
gia bảo hiểm xã hội ngày càng được mở rộng, số người được hưởng bảo hiểm xã hội
không ngừng tăng lên.
Hệ thống tổ chức bảo
hiểm xã hội từng bước được đổi mới, về cơ bản đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ,
phát huy được vai trò, tính hiệu quả trong xây dựng, tổ chức thực hiện chính
sách và quản lý Quỹ bảo hiểm xã hội. Năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nước về bảo hiểm xã hội được nâng lên; việc giải quyết chế độ, chính sách cho
người lao động có nhiều tiến bộ.
2. Tuy nhiên, việc xây dựng và tổ chức thực hiện
chính sách bảo hiểm xã hội vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Hệ thống chính sách,
pháp luật về bảo hiểm xã hội chưa theo kịp tình hình phát triển kinh tế - xã
hội, chưa thích ứng với quá trình già hoá dân số và sự xuất hiện các quan hệ
lao động mới. Việc mở rộng và phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội còn
dưới mức tiềm năng; độ bao phủ bảo hiểm xã hội tăng chậm; số người hưởng bảo
hiểm xã hội một lần tăng nhanh. Tình trạng trốn đóng, nợ đóng, gian lận, trục
lợi bảo hiểm xã hội chậm được khắc phục. Quỹ hưu trí và tử tuất có nguy cơ mất
cân đối trong dài hạn.
Chính sách bảo hiểm
thất nghiệp chưa thực sự gắn với thị trường lao động, mới tập trung nhiều cho
khu vực chính thức, chưa có chính sách phù hợp cho khu vực phi chính thức (nơi
người lao động dễ bị tổn thương), còn nặng về giải quyết trợ cấp thất nghiệp,
chưa chú ý thoả đáng đến các giải pháp phòng ngừa theo thông lệ quốc tế. Cơ chế
quản lý, cơ chế tài chính và tổ chức bộ máy thực hiện bảo hiểm thất nghiệp còn
nhiều điểm bất cập. Các chế độ bảo hiểm xã hội chưa thể hiện đầy đủ các nguyên
tắc đóng - hưởng; công bằng, bình đẳng; chia sẻ và bền vững.
3. Những hạn chế, yếu kém nêu trên do nhiều nguyên
nhân, trong đó nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Một số cấp uỷ, chính quyền lãnh
đạo, chỉ đạo thiếu quyết liệt. Năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước
hiệu quả thấp; tính tuân thủ pháp luật chưa cao. Nhận thức của một bộ phận
người lao động, người sử dụng lao động về vai trò, mục đích, ý nghĩa của bảo
hiểm xã hội chưa đầy đủ. Hiệu lực, hiệu quả thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử
lý vi phạm trong thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội còn bất cập. Công tác
thông tin, tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội chưa
thật sự tạo được sự tin cậy để thu hút người lao động tham gia bảo hiểm xã hội.
II- QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO VÀ MỤC TIÊU
1. Quan điểm chỉ đạo
(1) Bảo hiểm xã hội là
một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội trong nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa, góp phần quan trọng thực hiện tiến bộ, công bằng xã
hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội, đời sống nhân dân, phát triển bền vững
đất nước.
(2) Phát triển hệ
thống chính sách bảo hiểm xã hội linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại, hội
nhập quốc tế; huy động các nguồn lực xã hội theo truyền thống tương thân tương
ái của dân tộc; hướng tới bao phủ toàn dân theo lộ trình phù hợp với điều kiện
phát triển kinh tế - xã hội; kết hợp hài hoà các nguyên tắc đóng - hưởng; công
bằng, bình đẳng; chia sẻ và bền vững.
(3) Cải cách chính
sách bảo hiểm xã hội vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính lâu dài; kết hợp hài
hoà giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển và phải đặt trong mối tương
quan với đổi mới, phát triển các chính sách xã hội khác, nhất là chế độ tiền
lương, thu nhập, trợ giúp xã hội để mọi công dân đều được bảo đảm an sinh xã
hội.
(4) Phát triển hệ
thống tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội bảo đảm tinh gọn, chuyên
nghiệp, hiệu quả, hiện đại, nâng cao tính hấp dẫn, củng cố niềm tin và sự hài
lòng của người dân cũng như các chủ thể tham gia bảo hiểm xã hội.
(5) Thực hiện tốt
chính sách bảo hiểm xã hội là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, là trách
nhiệm của các cấp uỷ đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức
chính trị - xã hội, doanh nghiệp và của mỗi người dân.
2. Mục tiêu
2.1. Mục tiêu tổng quát
Cải cách chính sách
bảo hiểm xã hội để bảo hiểm xã hội thực sự là một trụ cột chính của hệ thống an
sinh xã hội, từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ bảo hiểm xã hội, hướng
tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân. Phát triển hệ thống bảo hiểm xã hội linh
hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại và hội nhập quốc tế theo nguyên tắc đóng -
hưởng, công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững. Nâng cao năng lực, hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước và phát triển hệ thống thực hiện chính sách bảo hiểm
xã hội tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, tin cậy và minh bạch.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Giai đoạn đến năm 2021:
Phấn đấu đạt khoảng
35% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội, trong đó nông
dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chiếm
khoảng 1% lực lượng lao động trong độ tuổi; khoảng 28% lực lượng lao động trong
độ tuổi tham gia bảo hiểm thất nghiệp; có khoảng 45% số người sau độ tuổi nghỉ
hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội;
tỉ lệ giao dịch điện tử đạt 100%; thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 4;
giảm số giờ giao dịch giữa cơ quan bảo hiểm xã hội với doanh nghiệp đạt mức
ASEAN 4; chỉ số đánh giá mức độ hài lòng của người tham gia bảo hiểm xã hội đạt
mức 80%.
Giai đoạn đến năm 2025:
Phấn đấu đạt khoảng
45% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội, trong đó nông
dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chiếm
khoảng 2,5% lực lượng lao động trong độ tuổi; khoảng 35% lực lượng lao động
trong độ tuổi tham gia bảo hiểm thất nghiệp; có khoảng 55% số người sau độ tuổi
nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã
hội; chỉ số đánh giá mức độ hài lòng của người tham gia bảo hiểm xã hội đạt mức
85%.
Giai đoạn đến năm 2030:
Phấn đấu đạt khoảng
60% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội, trong đó nông
dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chiếm
khoảng 5% lực lượng lao động trong độ tuổi; khoảng 45% lực lượng lao động trong
độ tuổi tham gia bảo hiểm thất nghiệp; khoảng 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu
được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội; chỉ
số đánh giá mức độ hài lòng của người tham gia bảo hiểm xã hội đạt mức 90%.
III- NỘI DUNG CẢI CÁCH
Thực hiện đồng bộ các
nội dung cải cách để mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội, hướng tới mục tiêu
bảo hiểm xã hội toàn dân; bảo đảm cân đối Quỹ bảo hiểm xã hội trong dài hạn,
điều chỉnh lương hưu độc lập tương đối trong mối tương quan với tiền lương của
người đang làm việc, thay đổi cách thức điều chỉnh lương hưu theo hướng chia
sẻ.
1. Xây dựng hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng
- Trợ cấp hưu trí xã
hội: Ngân sách nhà nước cung cấp một khoản trợ cấp cho người cao tuổi không có
lương hưu, hoặc bảo hiểm xã hội hằng tháng. Có chính sách huy động các nguồn
lực xã hội đóng thêm để các đối tượng này có mức hưởng cao hơn; điều chỉnh giảm
dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phù hợp với khả năng của ngân sách.
- Bảo hiểm xã hội cơ
bản, bao gồm bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện: Bảo hiểm xã
hội bắt buộc (với các chế độ hưu trí, tử tuất, tai nạn lao động, bệnh nghề
nghiệp, ốm đau, thai sản, thất nghiệp) dựa trên đóng góp của người lao động và
người sử dụng lao động. Bảo hiểm xã hội tự nguyện (với các chế độ hưu trí, tử
tuất hiện nay, từng bước mở rộng sang các chế độ khác) dựa trên đóng góp của
người lao động không có quan hệ lao động; có sự hỗ trợ phù hợp từ ngân sách nhà
nước cho nông dân, người nghèo, người có thu nhập thấp, lao động khu vực phi
chính thức để mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội; nâng cao ý thức, trách
nhiệm của người lao động đối với việc tự bảo đảm an sinh cho bản thân. Mở rộng
diện bao phủ bảo hiểm xã hội theo lộ trình điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu phù
hợp từng thời kỳ.
- Bảo hiểm hưu trí bổ
sung là chế độ hưu trí tự nguyện theo nguyên tắc thị trường, tạo điều kiện cho
người sử dụng lao động và người lao động có thêm sự lựa chọn tham gia đóng góp
để được hưởng mức lương hưu cao hơn.
2. Sửa đổi quy định về điều kiện thời gian tham gia
bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí theo hướng linh hoạt đồng
thời với việc điều chỉnh cách tính lương hưu theo nguyên tắc đóng - hưởng, công
bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững. Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã
hội bắt buộc sang các nhóm đối tượng khác
Sửa đổi điều kiện
hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu
để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với
mức hưởng được tính toán phù hợp nhằm tạo điều kiện cho người lao động cao
tuổi, có số năm tham gia bảo hiểm xã hội thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền
lợi bảo hiểm xã hội. Tiếp tục rà soát, sửa đổi, hoàn thiện cách tính lương hưu,
bảo đảm công bằng giữa nam và nữ, giữa khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà
nước, kết hợp hài hoà các nguyên tắc đóng - hưởng và chia sẻ giữa người có mức
lương cao với người có mức lương thấp để thu hẹp khoảng cách về thu nhập trong
các đối tượng hưởng chế độ hưu trí. Rà soát, mở rộng đối tượng tham gia bảo
hiểm xã hội bắt buộc đối với các nhóm chủ hộ kinh doanh, người quản lý doanh
nghiệp, người quản lý, điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương, người lao
động làm việc theo chế độ linh hoạt.
3. Tăng cường sự liên kết, hỗ trợ giữa các chính sách
bảo hiểm xã hội cũng như tính linh hoạt của các chính sách nhằm đạt được mục
tiêu mở rộng diện bao phủ
Nghiên cứu sửa đổi,
hoàn thiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp, chú trọng không chỉ các giải pháp
xử lý hậu quả thông qua việc chi trả trợ cấp thất nghiệp, đào tạo đáp ứng yêu
cầu của công việc mới, giới thiệu việc làm mà cần chú ý thoả đáng đến các giải
pháp phòng ngừa, giảm thiểu tình trạng thất nghiệp thông qua việc hỗ trợ doanh
nghiệp duy trì sản xuất kinh doanh, bảo đảm việc làm cho người lao động. Nghiên
cứu thiết kế các gói bảo hiểm xã hội tự nguyện ngắn hạn linh hoạt để người lao
động có nhiều sự lựa chọn tham gia và thụ hưởng. Mở rộng các chế độ bảo hiểm xã
hội tự nguyện, tạo điều kiện chuyển đổi thuận lợi giữa bảo hiểm xã hội tự
nguyện và bảo hiểm xã hội bắt buộc, hướng tới chính sách bảo hiểm xã hội bắt
buộc đối với toàn bộ người lao động có việc làm, có thu nhập và tiền lương khi
có đủ điều kiện cần thiết.
4. Cải cách trong xây dựng và tổ chức thực hiện chính
sách nhằm củng cố niềm tin, tăng mức độ hài lòng của người tham gia vào hệ
thống bảo hiểm xã hội
Xây dựng chính sách
bảo hiểm xã hội bảo đảm sự công bằng, không phân biệt đối xử giữa các nhóm đối
tượng tham gia; tăng cường sự chia sẻ giữa các nhóm đối tượng thụ hưởng nhằm
khắc phục bất hợp lý, chênh lệch quá lớn về mức hưởng. Đẩy mạnh cải cách hành
chính, ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hoá các quy trình, thủ tục đăng
ký, đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ bảo hiểm
xã hội theo hướng thân thiện, công khai, minh bạch, tạo thuận lợi cho người dân
và doanh nghiệp.
5. Đẩy nhanh quá trình gia tăng số lao động tham gia
bảo hiểm xã hội trong khu vực phi chính thức
Đẩy mạnh phát triển
doanh nghiệp theo tinh thần Nghị quyết số 10-NQ/TW, ngày 03/6/2017 của Ban Chấp
hành Trung ương khoá XII về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực
quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nghiên cứu
thiết kế các gói bảo hiểm xã hội ngắn hạn với mức đóng, mức hưởng, phương thức
giao dịch phù hợp với người lao động trong khu vực phi chính thức.
6. Sửa đổi, khắc phục các bất hợp lý về chế độ bảo
hiểm hưu trí hiện nay theo hướng linh hoạt hơn về điều kiện hưởng chế độ hưu
trí, chặt chẽ hơn trong quy định hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần, tăng
tuổi nghỉ hưu bình quân thực tế của người lao động
Có quy định phù hợp để
giảm tình trạng hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo hướng tăng quyền lợi nếu bảo
lưu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội để hưởng chế độ hưu trí, giảm quyền lợi
nếu hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
Sửa đổi các quy định
để khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội thời gian dài hơn, từng
bước tăng tuổi nghỉ hưu bình quân, tăng tỉ lệ giảm trừ tiền lương hưu đối với
người lao động muốn nhận chế độ hưu trí sớm.
7. Thực hiện điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu theo lộ
trình
Điều chỉnh tuổi nghỉ
hưu cần có tầm nhìn dài hạn và có lộ trình phù hợp với tăng trưởng kinh tế,
giải quyết việc làm, thất nghiệp; không gây tác động tiêu cực đến thị trường
lao động; bảo đảm số lượng, chất lượng và cơ cấu dân số; bình đẳng giới; cân
đối Quỹ bảo hiểm xã hội trong dài hạn; xu hướng già hoá dân số; tính chất, loại
hình lao động và giữa các ngành nghề, lĩnh vực.
Từ năm 2021, thực hiện
điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo mục tiêu tăng tuổi nghỉ hưu chung, thu hẹp dần
khoảng cách về giới trong quy định tuổi nghỉ hưu; đối với những ngành nghề đặc
biệt, người lao động được quyền nghỉ hưu sớm, hoặc muộn hơn 5 tuổi so với tuổi
nghỉ hưu chung.
8. Sửa đổi các quy định về mức đóng, căn cứ đóng bảo
hiểm xã hội để đạt mục tiêu mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội
Sửa đổi quy định về
căn cứ đóng bảo hiểm xã hội của khu vực doanh nghiệp ít nhất bằng khoảng 70%
tổng tiền lương và các khoản thu nhập khác có tính chất lương của người lao
động để khắc phục tình trạng trốn đóng, đóng không đủ bảo hiểm xã hội, ảnh
hưởng đến khả năng cân đối Quỹ bảo hiểm xã hội và quyền lợi của người lao động.
Nghiên cứu điều chỉnh
tỉ lệ đóng vào Quỹ bảo hiểm xã hội theo hướng hài hoà quyền lợi giữa người sử
dụng lao động và người lao động.
9. Điều chỉnh tỉ lệ tích luỹ để đạt tỉ lệ hưởng lương
hưu tối đa phù hợp với thông lệ quốc tế
Sửa đổi cách tính
lương hưu theo hướng giảm tỉ lệ tích luỹ, bảo đảm khả năng cân đối quỹ hưu trí
trong dài hạn, phù hợp với thông lệ quốc tế. Có lộ trình điều chỉnh kéo dài
thời gian tham gia bảo hiểm xã hội thực tế, bảo vệ quyền lợi của người hưởng
chế độ hưu trí theo nguyên tắc đóng - hưởng, công bằng và chia sẻ phù hợp.
10. Đa dạng hoá danh mục, cơ cấu đầu tư Quỹ bảo hiểm
xã hội theo nguyên tắc an toàn, bền vững, hiệu quả
Tăng cường công tác
đánh giá, dự báo tài chính, hiệu quả đầu tư các quỹ bảo hiểm xã hội; đa dạng
hoá danh mục, cơ cấu đầu tư Quỹ bảo hiểm xã hội theo nguyên tắc an toàn, bền
vững và hiệu quả; ưu tiên đầu tư vào trái phiếu chính phủ, nhất là trái phiếu
chính phủ dài hạn; nghiên cứu từng bước mở rộng sang các lĩnh vực có khả năng
sinh lời cao, từng bước và có lộ trình đầu tư một phần tiền nhàn rỗi của Quỹ
thông qua uỷ thác đầu tư tại thị trường trong nước và quốc tế bảo đảm an toàn,
bền vững.
11. Thực hiện điều chỉnh lương hưu độc lập tương đối trong
mối tương quan với tiền lương của người đang làm việc, thay đổi cách thức điều
chỉnh lương hưu theo hướng chia sẻ
Thực hiện điều chỉnh
trợ cấp hưu trí xã hội theo khả năng cân đối của ngân sách nhà nước; lương hưu
cơ bản được điều chỉnh chủ yếu dựa trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu
dùng, khả năng của Quỹ bảo hiểm xã hội và ngân sách nhà nước; quan tâm điều
chỉnh thoả đáng đối với nhóm đối tượng có mức lương hưu thấp và nghỉ hưu trước
năm 1995 nhằm thu hẹp khoảng cách chênh lệch lương hưu giữa người nghỉ hưu ở
các thời kỳ.
IV- NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP CHỦ YẾU
1. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thông tin,
tuyên truyền, nâng cao nhận thức về chính sách bảo hiểm xã hội
Cấp uỷ đảng, chính
quyền các cấp tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thông tin, tuyên truyền;
đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo
hiểm xã hội để cán bộ, đảng viên, nhân dân hiểu rõ sự cần thiết, lợi ích, vai
trò, ý nghĩa và những nội dung cơ bản của cải cách chính sách bảo hiểm xã hội
đối với bảo đảm an sinh xã hội, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo
sự đồng thuận, thống nhất trong thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội.
2. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về lao động, việc
làm, bảo hiểm xã hội
Thể chế hoá các chủ
trương và hoàn thiện pháp luật, chính sách về bảo hiểm xã hội phải kết hợp với
hoàn thiện pháp luật, chính sách về chế độ tiền lương, việc làm, chính sách
người có công với cách mạng và các chính sách, pháp luật trong các lĩnh vực có
liên quan khác.
Sửa đổi, bổ sung pháp
luật về bảo hiểm xã hội theo hướng tiến tới thực hiện bảo hiểm xã hội toàn dân;
thiết kế hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng; hoàn thiện các quy định về đóng -
hưởng bảo hiểm xã hội, bảo đảm các nguyên tắc công bằng, bình đẳng, chia sẻ và
bền vững. Rà soát, sửa đổi các quy định về người lao động Việt Nam đi làm việc
ở nước ngoài, người nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam tham gia bảo hiểm xã
hội bắt buộc, gắn với việc đẩy mạnh đàm phán, ký kết hiệp định song phương về
bảo hiểm xã hội.
Sửa đổi, bổ sung chính
sách bảo hiểm thất nghiệp, chính sách việc làm theo hướng hỗ trợ doanh nghiệp
và người lao động duy trì việc làm, bảo đảm quyền lợi chính đáng của doanh
nghiệp và người lao động, khắc phục tình trạng gian lận, trục lợi bảo hiểm thất
nghiệp. Có quy định cụ thể và cơ chế quản lý chặt chẽ việc đầu tư Quỹ bảo hiểm
xã hội, bảo đảm việc đầu tư Quỹ bảo hiểm xã hội an toàn, bền vững, hiệu quả.
Hoàn thiện các chế tài
xử lý vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội, nhất là đối với các hành vi trốn
đóng, nợ đóng, trục lợi bảo hiểm xã hội theo hướng cơ quan quản lý nhà nước về
bảo hiểm xã hội và cơ quan quản lý Quỹ bảo hiểm xã hội có thẩm quyền xử phạt
các doanh nghiệp trốn đóng, nợ đóng, gian lận, trục lợi bảo hiểm xã hội; đồng
thời, các doanh nghiệp và người lao động có quyền khiếu nại, hoặc khởi kiện cơ
quan quản lý nhà nước và cơ quan quản lý Quỹ bảo hiểm xã hội nếu phát hiện có
sai phạm trong thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội.
3. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về bảo
hiểm xã hội
Nâng cao năng lực,
hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về bảo hiểm xã hội, nhất là trong việc
hoạch định chiến lược phát triển, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo
hiểm xã hội. Tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, các ngành và địa phương trong
lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, kịp thời xử lý
những khó khăn, vướng mắc phát sinh.
Nâng cao tính tuân thủ
pháp luật về bảo hiểm xã hội thông qua thực hiện đồng bộ các biện pháp hành
chính, kinh tế, tư pháp để tăng số người tham gia bảo hiểm xã hội, đi đôi với
chú trọng tăng số người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm xã hội, đặc biệt là chế độ
hưu trí. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp
luật về bảo hiểm xã hội, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm, nhất
là các hành vi trốn đóng, nợ đóng, gian lận, trục lợi tiền bảo hiểm xã hội.
Sửa đổi, bổ sung, hoàn
thiện các văn bản quy phạm pháp luật để đẩy mạnh việc phân cấp cho các cơ quan
bảo hiểm xã hội; thực hiện giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm
xã hội cho các địa phương; phân định rõ quản lý nhà nước với quản trị bộ máy tổ
chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội.
Tăng cường công tác
phối hợp, chia sẻ, kết nối thông tin, dữ liệu giữa cơ quan quản lý nhà nước về
đầu tư, tài chính, thuế, lao động để nâng cao hiệu quả quản lý đối tượng tham
gia bảo hiểm xã hội và thực thi chính sách bảo hiểm xã hội. Nâng cao năng lực và
hiệu quả công tác nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn về bảo hiểm xã hội.
Xây dựng cơ sở dữ liệu về bảo hiểm xã hội, bộ tiêu chí đánh giá kết quả thực
hiện nhiệm vụ và chất lượng cung ứng dịch vụ của cơ quan bảo hiểm xã hội.
4. Nâng cao năng lực quản trị và hiệu quả tổ chức thực
hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp
Hoàn thiện bộ máy tổ
chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp theo đúng tinh
thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp
hành Trung ương khoá XII Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ
máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Kiện toàn và
nâng cao năng lực hoạt động của Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội. Thực hiện chế
độ tài chính, kế toán, kiểm toán và thông tin báo cáo về bảo hiểm xã hội theo
quy định của pháp luật.
Đẩy mạnh cải cách thủ
tục hành chính, thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 trên tất cả các lĩnh
vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp; hoàn thiện, đẩy mạnh kết nối cơ sở
dữ liệu quốc gia về bảo hiểm với các hệ thống cơ sở dữ liệu có liên quan nhằm
phục vụ tốt công tác thực hiện chính sách và công tác nghiên cứu, hoạch định
chính sách. Tiếp tục hiện đại hoá quản lý bảo hiểm xã hội, đầu tư phát triển
công nghệ và phương pháp quản lý tiên tiến trong tổ chức thực hiện bảo hiểm xã
hội, bảo hiểm thất nghiệp. Kịp thời ngăn chặn tình trạng gian lận, trục lợi
chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.
Triển khai có hiệu quả
các chính sách bảo hiểm thất nghiệp, phát huy đầy đủ các chức năng của bảo hiểm
thất nghiệp, bảo đảm bảo hiểm thất nghiệp thực sự là công cụ quản trị thị
trường lao động. Chi phí tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp lấy
từ nguồn Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, không lấy từ ngân sách nhà nước. Có cơ chế
tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, nhất
là trong bối cảnh thị trường lao động biến động nhanh chóng và cuộc Cách mạng
công nghiệp lần thứ 4 đã và đang làm biến đổi cấu trúc của thị trường lao động.
5.Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, phát huy vai
trò của nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội
Tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng trong hoạch định chính sách và tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm
xã hội theo đúng định hướng xã hội chủ nghĩa, đặc biệt trong phát triển đối
tượng tham gia bảo hiểm xã hội và tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo
hiểm xã hội.
Phát huy vai trò của
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong
giám sát, phản biện xã hội, tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện
tốt chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội.
V- TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Các tỉnh uỷ, thành uỷ, các ban đảng, ban cán sự
đảng, đảng đoàn, đảng uỷ trực thuộc Trung ương xây dựng chương trình, kế hoạch
hành động với lộ trình và phân công cụ thể trách nhiệm cho các cơ quan, tổ
chức, đơn vị thực hiện phù hợp với điều kiện cụ thể của từng ngành, lĩnh vực,
địa phương, đơn vị.
2. Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo việc xây dựng luật,
pháp lệnh phục vụ triển khai thực hiện Nghị quyết; tăng cường giám sát việc cải
cách chính sách bảo hiểm xã hội, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động
hướng tới mục tiêu tiến bộ, công bằng, bền vững, đóng góp tích cực vào phát
triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.
3. Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với
Ban cán sự đảng Chính phủ và Ban Kinh tế Trung ương tổ chức việc học tập, quán
triệt và tuyên truyền sâu rộng Nghị quyết, kết quả thực hiện Nghị quyết.
4. Ban Kinh tế Trung ương chủ trì,
phối hợp với các cơ quan liên quan thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đôn đốc
việc triển khai tổ chức thực hiện Nghị quyết và định kỳ sơ kết, tổng kết, báo
cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Tất cả điểm mới của Nghị quyết 28 về cải cách bảo hiểm xã hội
Nghị quyết 28-NQ/TW về
cải cách chính sách bảo hiểm xã hội đã được Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban
hành ngày 23/5/2018. LuatVietnam xin giới thiệu những điểm mới, nổi bật của
Nghị quyết này.
Đóng bảo hiểm 10 - 15 năm cũng được hưởng lương hưu
Nghị quyết chỉ rõ, sẽ sửa đổi quy định về điều kiện thời gian tham gia bảo
hiểm xã hội tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí theo hướng linh hoạt, đồng thời
với việc điều chỉnh cách tính lương hưu theo nguyên tắc đóng – hưởng.
Cụ thể, giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng chế độ
hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính
toán phù hợp, tạo điều kiện cho người lao động cao tuổi, có số năm tham gia bảo
hiểm xã hội thấp nhưng vẫn được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm xã
hội.
Sẽ giảm quyền lợi nếu hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Nhằm giảm tình trạng hưởng bảo hiểm xã hội một lần, Nghị quyết nêu rõ, sẽ
quy định theo hướng tăng quyền lợi nếu bảo lưu thời gian tham gia bảo hiểm xã
hội để hưởng chế độ hưu trí, giảm quyền lợi nếu hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
Đồng thời, sẽ sửa đổi các quy định để khuyến khích người lao động tham gia
bảo hiểm xã hội thời gian dài hơn, từng bước tăng tuổi nghỉ hưu bình quân, tăng
tỉ lệ giảm trừ tiền lương hưu đối với người lao động muốn nhận chế độ hưu trí
sớm.
Tăng tuổi nghỉ hưu từ năm 2021
Ban Chấp hành Trung ương khẳng định, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu cần có
tầm nhìn dài hạn và có lộ trình phù hợp với tăng trưởng kinh tế, giải quyết
việc làm, thất nghiệp; không gây tác động tiêu cực đến thị trường lao động.
Từ năm 2021, thực hiện điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo mục tiêu tăng tuổi
nghỉ hưu chung, thu hẹp dần khoảng cách về giới trong quy định tuổi nghỉ hưu;
đối với những ngành nghề đặc biệt, người lao động được quyền nghỉ hưu sớm hoặc
muộn hớn 5 năm so với tuổi nghỉ hưu chung.
Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc
Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được mở rộng với các nhóm chủ hộ
kinh doanh, người quản lý doanh nghiệp, người quản lý, điều hành hợp tác xã
không hưởng tiền lương, người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt.
Thiết kế các gói bảo hiểm xã hội tự nguyện ngắn hạn
Bảo hiểm xã hội tự nguyện bao gồm các chế độ hưu trí, tử tuất hiện nay và
từng bước mở rộng sang các chế độ khác.
Nghị quyết đề ra nhiệm vụ nghiên cứu thiết kế các gói bảo hiểm xã hội tự
nguyện ngắn hạn linh hoạt để người lao động có nhiều sự lựa chọn tham gia và
thụ hưởng. Đồng thời, tạo điều kiện chuyển đổi thuận lợi giữa bảo hiểm xã hội
tự nguyện và bảo hiểm xã hội bắt buộc, hướng tới chính sách bảo hiểm xã hội bắt
buộc đối với toàn bộ người lao động có việc làm, có thu nhập và tiền lương khi
có đủ điều kiện cần thiết.
